Савадсыз депутат, биз гара гызылы инсан капиталына чевирмирик, инсан капиталыны өлкәдә гара ҝүнә гојуруг, гызыл кими ҹаванларымыз ја гара базара үз тутур
Нечә ҝүндүр Софија роботунун Азәрбајҹана ҝәлиши мүзакирә едилир. Роботу өлкәјә ҝәтирәнләр сосиал шәбәкәләрин ҹанына елә бир вәлвәлә салыб ки, инсанларымызын бәзиси бу роботу инкишаф һесаб едир, бири дејир бунунла Гарабағы алаҹағыг, о бири дејир дүшмән бизә пахыллыг едир. Һәтта депутатхананын депутаты дејир ки, бу роботун Азәрбајҹана ҝәлиши дөвләтимизин инкишафынын ҝөстәриҹисидир.
Роботун исә ады үстүндәдир, роботдур, ағлы олсајды үмумијјәтлә Азәрбајҹана ҝәлмәкдән имтина едәрди. О шаирин мәзәли-дузлу шеириндә дејилдији кими "рүшвәт ҝөрмәк истәјән Азәрбајҹана ҝәлсин!"
Дүздүр, Азәрбајҹана хариҹи өлкәләрдән пул јатыранлар, ширкәт ачанлар, сәрмајә гојанлар, әмәкдашлыг едәнләр, һәтта хариҹи президентләр, назирләр ҝәлирләр. Амма президент, назир галмаг үчүн ҝәлмир, ҝәлир, ҝөрүр, сахта ҝүлүшләр бир-бирини әвәз едир даһа сонра чыхыб ҝедирләр. Амма хариҹи ширкәтләр, сәрмајәдарлар исә ҝөзәл билир ки, Азәрбајҹанда ишсизлијин һәдди-һүдуду јохдур. Бу өлкәдә нә назир, нә депутат, нә һөкүмәт вәтәндаш үчүн иш јери ачан дејил. Ишсиз вәтәндаш да тәбии ки, 250 манат да версән сәһәрдән-ахшама гәдәр "робот" кими (лап Софија роботу кими) башыны ашағы салыб ишләјәҹәк. Амма јенә дә бәзи хариҹи ширкәтләр бизим вәтәндаша өз һөкүмәтимиздән јахшы бахыр. Демәјин ки, өз ишчисидир дејә јахшы бахыр. Доғрудур, хариҹи нефт ширкәти үчүн ишләјән вәтәндаш ширкәт саһибинә лазымлы адамдыр. Елә бу јахынларда хариҹи ширкәтләрдә ишләјән бир сојдашымызын атасы хәстәләнмишди. Ишчи тез-тез мүдиријјәтдән иҹазә истәјирди. Мүдиријјәт исә ишчини чағырды, атасынын хәстәхана хәрҹләрини бојнуна ҝөтүрдү ки, бу кими ишләрлә ишчисинин нә өзү, нә дә фикирләри мәшғул олмасын. Дүздүр, ишчи јахшы кадрдыр дејә мүдирә лазымдыр. Бәс нәјә ҝөрә өз һөкүмәтимиз јахшы кадр әвәзинә јахшы пуллунун даһа чох гајғысына галыр?
Çох һөрмәтсиз депутатлардан бири дејир ки, дүнјаҹа мәшһур олан Софија роботунун Азәрбајҹана ҝәлиши бир даһа ону ҝөстәрир ки, Азәрбајҹан "гара гызылы" инсан капиталына чевирән дөвләтдир. Бурдан һәмин депутата сәсләнирик: Савадсыз депутат, биз гара гызылы инсан капиталына чевирмирик, инсан капиталыны өлкәдә гара ҝүнә гојуруг, гызыл кими ҹаванларымыз ја гара базара үз тутур, ја да ҝедиб хариҹи өлкәләрдә ағ ҝүн ҝөрмәк истәјирләр. Шүбһә јох ки, һөрмәтсиз депутат "инсан капиталы" нәдир, доғру-дүзҝүн анламајыб. Инсан капиталы онун өзүнү ҹәмијјәтдә там олараг реализә етмәк һәмчинин ҹәмијјәтин имканларындан истифадә етмәк үчүн билијинин, габилијјәтинин, истедадынын пешәкар олмасынын үмуми версијасыдыр. Амма биздә гызыл кими ҹаванларымыз ҹәмијјәтдән, дөвләтдән, һөкүмәтдән, гајғыдан јетим галдыглары үчүн хариҹи өлкәләрә үз тутурлар. Бу да бунларын инкишафы, инсаны, ҹанлыны өлкәдән гачмаға мәҹбур едирләр, роботу хариҹдән ҝәтирмәји өзләринин инкишафы адландырырлар.
Һалбуки нә Истанбулдакы Ајасофија, нә дә Софија роботу инкишаф дејил. Биринҹиси башгасынын мәмләкәтинә зорла сохулуб христианын ибадәт евини әлиндән алмагдыр, диҝәри дә өз халгынын пулуну оғурлајыб, шәһидинин ганпулусуну кәсиб хариҹи дөвләтдән нәсә ҝәтирмәкдир. Инкишаф одур ки, өзүн нәсә истеһсал едирсән. Әлбәттә биздә истеһсал едән, ихтира едән, алим, зијалы јохдур. Чүнки алимин гарны аҹ оланда башы ишләмәз. Тәсадүфи дејилдир ки, аз мааш алдыглары дејилән АМЕА-нын ишчиләри дә дејиләнә ҝөрә гарынлары аҹ олдуғу үчүн башлары ишләјә билмир, Софија роботу дејил ахы бу. Баш јахшы ишләмәјәндә дә вердикләри тәклифләр халгын мәсхәрәсинә туш ҝәлир.
Амма Софијанын јаратдығы бир иш вар. Ушагларымыз наһаг јерә булвара ҝедиб орадакы һејкәлләрлә шәкил чәкдирмәсинләр, елә Софија илә селфе чәкдириб өлкәләринин инкишаф етмәсијлә гүрур дуја биләрләр.
