Јахуд, 1 нәфәрин етиразынын әһәмијјәти
Һәгигәтән дә өлкәмиздә баш верәнләр мөһтәшәм бир филмин, бестселлерә чевриләҹәк китабын мөвзусу ола биләр. Бу өлкәдә ҹәрәјан едән һадисәләрин фонунда комедијадан тутмуш, фаҹиәјә гәдәр бүтүн жанрлары ҝөрмәк олар. Бу өлкәнин һәр бир вәтәндашы 1 “жанр”лы инсанларын мүхтәлиф жанрлара парчаламыш олдуғу тарих һадисәсидир. Һәр бир инсанын талејиндә һакимијјәтин јарытмаз сијасәтинин дәрин изләри ҝөрүнүр. Мәсәлән, өвладыны мүалиҹә етмәк үчүн 5 мин манат тапа билмәјән валидејнин ҝөзләри гаршысында, милјонларла манатын хәрҹләнмәси һесабына баша ҝәлән ҝүл бајарамы кечирмәкдән даһа бөјүк фаҹиә сәһнәси вармы? Јахуд, шәһид олмуш өвладынын мәзары үзәринә бир дәстә гәләнфил гоја билмәјән валидејн үчүн, 10 милјонлуг ҝүлүн һаваја соврулмасы нә демәкдир?
Öлкәјә дахил олан бүтүн мәһсуллар 20 дәфә баһа гијмәтә сатылырса, 2.5 милјон вәтәндаш кредит борҹунун дәрди илә јүкләнибсә, 13500 шәһид аиләси сығорта пулуну ала билмирсә, һәким, мүәллим, тәгаүдчү 150 манатла јашамаг рекорду вурурса, хариҹи футбол клубларына 70 милјон манат хәрҹләмәк “абсурд ријакарлыг” жанрынын ҝөстәриҹиси дејилми?
Бәлаларла, јаланларла, таланларла мүһасирәјә алынмыш өлкәдә “Талана сон” демәкдән даһа ләјагәтли аддым ола биләрми? Халгын ачыг-ашкар алдадылдығы бир вахтда Милли Шура мартын 15-дә “Талана сон” митинги тәшкил етди. Амма “Талана давам” дејәнләр гәтијјән дајанмаг истәмәдиләр. Она ҝөрә дә апрелин 5-дә “Талана сон” митинги давам етдирилди. Трибунадан милјонларла вәтәндашын һаггы тәләб едилди, исрафчылыға, таланчылыға етираз едилди вә өлкә вәтәндашына јүрүдүлән сијасәтин јанлыш олдуғу чатдырылды.
Амма һәмишә олдуғу кими митингләрин мөһтәшәмлијинә көлҝә салмаг истәјәнләр бу дәфә дә “иш” башында олдулар. Бу адамларын әсас аргументи сајла бағлы олур. Өлкәнин милјардларыны оғурлајыб сајанлар да, һакимијәтин әнамларыны сајмаға өјрәшәнләр дә митинг иштиракчыларынын сајынын азлығындан јапышыблар.
Әввәла, буҝүн өлкәдә икинҹи бир гүввә јохдур ки, онун чағырышы илә минләрлә инсан мејдана ахышсын. Һәтта бүтүн ресурслара малик олан ЈАП һакимијјәти дә күтләвилији јалныз мүғәнниләрин, салјутларын, шоунун һесабына тәмин едә билир.
İкинҹиси, инди технолоҝија әсридир. Митингдә нә гәдәр инсанын иштирак етдијини ҝөрүнтүләрдән, фотолардан мүәјјән етмәк мүмкүндүр. Кимләрсә 1000-ләрлә инсаны 600 нәфәр ҝөрүрсә, бу онун виҹданынын корлуғу илә бағлыдыр.
Үчүнҹүсү, бу гәдәр сәрт авторитаризм шәраитиндә, инсанларын ән зәиф јерләри илә шантаж едилдији бир реаллыгда, бу гәдәр шәр-бөһтан кампанијасынын апарылдығы вахтда, минләрлә инсанын митингә ҝәлмәси бөјүк ҝөстәриҹидир.
Демәли, 20 илдән артыг биртәрәфли тәблиғатын апарылдығы өлкәдә, һеч бир ресурсу олмајан мүхалифәтин чағырышына 1000-ләрлә инсан ҝәлир. Һансыки, һәмин тәблиғаты апаранларын ҹәмијјәтдә һеч бир реал дајағы јохдур. Әҝәр, милјонларла инсанын бу һакимијјәтә рәғбәти олсајды, сечки сахтакарлығына да еһтијаҹ олмазды. Амма һакимијјәт билир ки, сәсвермәјә ҝәләнләр мүхалифәтин намизәдинә сәс верәҹәк. Һәтта бу гәдәр сахтакарлыгдан сонра Ҹәмил Һәсәнлијә 205 мин сәс јазмышдылар. Јәни, рәсми шәкилдә етираф едилән бу иди ки, 100 минләрлә инсан Милли Шуранын намизәдинә сәс вериб.
Јухарыда да гејд етдијимиз кими бу митингдә сосиал вәзијјәтин ағырылығындан әзијјәт чәкән милјонларла инсанын һаггы тәләб олунурду. Мүхтәлиф сәбәбләрдән бу митингә гатыла билмәјән инсанлар вар идид. Амма бу о демәк дејил ки, 5 апрел митингиндә 9 милыјон инсан иштирак етмирди. Бәли, Милли Шуранын митингиндә 9 милјон инсанын һаггы тәләб олунду, 9 милјон инсанын талејиндән сөһбәт ачылды, 9 милјон вәтәндашы ҝөзәләјән ағыр сосиал-игтисади фәлакәтин анонсу верилди.
Јери ҝәлмишкән, ЈАП-чы депутат Сијавуш Новрузов да митинг иштиракчыларынын сајынын шиширдилдијини, рәгәмләрин јанлыш олдуғуну билдириб. Ҝөрәсән, бир лајиһәнин гијмәтини 10 дәфә шиширтмәк даһа бөјүк ҹинајәтдир, јохса митинг иштиракчыларынын сајыны артыг тәгдим етмәк? Ҝөрәсән, маашы 1500-2000 манат олан мәмурун 10 милјонлуг ширкәтә, виллалара, автомобилләрә саһиб олмасы даһа бөјүк рүсвајчылыгдыр, јохса митинг иштиракчыларынын сајыны 1000 нәфәр артыг демәк? Ҝөрәсән, сечкили органа тәјинатла әјләшмәкдән, сечки гутусунун сечкидән әввәл долмасындан даһа бөјүк шиширдилмә ола биләрми?
Амма бу сајмаға вәрдиш етмиш адамлара демәк истәјирәм ки, әдаләтсизлијә гаршы 1 нәфәрин етиразы да мөһтәшәмди, әвәзсизди, тәгдирәлајыгдир. Тарихин бүтүн дөврләриндә һагг ҹарчылары азлыгда олуб, амма галиб ҝәлмәјә дә мәһкум олублар. Митингә 1 нәфәрин ҝәлмәси дә, һеч кимин ҝәлмәмәси дә чағырыш едәнләрин һагсыз олдуғунун ҝөстәриҹиси дејил. Кағыз үзәриндә 600 мин ЈАП- чынын олмасы, 600 мин инсанын ЈАП-ын сијасәтини бөлүшдүјүнү ифадә етмәдији кими.
Бир сөзлә, 5 апрел митинги һәр бир Азәрбајҹан аиләсинин үзләшдији реаллығын ифадәси иди вә 9 милјон инсан бу митингдә иштирак етди.
