Һазырда дүнјанын диггәт мәркәзиндә олан актуал мәсәләләрдән бири гадын мәшғуллуғудур. Империалист вә сионист даирәләрин лајиһәләриндән олан феминизм, гадынын ҹәмијјәтдә һаким мөвгеји лајиһәси һәр ҝүн гадынын проблемләрини артырмагдадыр. Дүнјада евдән бајырда ишләјән, мәшғул гадынларын фәрди, иҹтимаи, сијаси бахымдан мөвгејинин дәјишмәси ҹидди суаллар јарадыр.
Мәшғуллуг гадын үчүн һансы фәрди проблемләр јарадыр? Шүбһәсиз ки, ишләмәјә мараглы гадынын шәхсијјәтиндә дәјишикликләр баш верир. Мәшғул гадынлар үзәринә дүшән тәзјигләр алтында чыхыш јолу тапа билмәјиб ҹинсијјәт мәсәләсини ортаја ҝәтирир. Киши илә бәрабәрлик иддиасы әслиндә далана дирәнмиш проблемдән чыхыш јолу јох, бир бәһанәдир. Мүстәгил малијә мәнбәји олан гадын даһа чох азадлыг истәјир, аиләдә өз бахышларыны һаким етмәјә чалышыр. Етираф едәк ки, мәшғуллуг гадынын гадын, ана дәјәрини ашағы салыр. Мәшғул гадынын аиләдә өз ролуну ифа етмәси мүмкүнсүз олур.
Диггәт етсәк ҝөрәрик ки, валидејнләрин өвладларын тәрбијәси илә бағлы ниҝаранчылыглары һәр ҝүн артыр. Ҹәмијјәтдә фәсад ҝүҹләнир, аиләнин ҹәмијјәтә тәгдим етдији өвлад ҹәмијјәт үчүн фәсад амилинә чеврилир. Һәр шеј валидејнин мәһарәтиндән асылыдыр. Модерн дүнјада прогнозлашдырылмајан проблемләр гаршысында һәр валидејн дүзҝүн реаксија ҝөстәрә билмир. Бу исә проблемин доғру јолу дејил. Ҹәмијјәтин ислаһыны ајры ајры шәхсләрин мәһарәти өһдәсинә вермәк олмаз.
Јенијетмә вә ҝәнҹләр модерн тәһсилин, информасија шәбәкәләринин тәсири алтында валидејн тәрбијәсиндән имтина етмәк мөвгејини тутуб. Валидејнин тәрбијә имканлары азалыб. Аилә үзрә мүшавирә институтунун ҹәмијјәтдә ҝениш јер алмасы ејни заманда валидејнин өзүнәинамыны зәифләдиб.
Кечмишдә аз пулла јашамаг мүмкүн олуб. Һәмин вахт һәтта ушаглар хырда алверлә аиләни доландыра билиб. Амма һазырда тәһсил мүддәтинин бәзән 30 јаша гәдәр узанмасы, һәрби хидмәт аилә үчүн бөјүк хәрҹләр јарадыб. Аиләнин мадди еһтијаҹларыны өдәмәк мәгсәди илә ишә дүзәлән гадынын итирдији газанҹындан чох олур. Чүнки әксәр ҹәмијјәтләрдә гадынлар гадын шәхсијјәтинә ујғун ишлә јох, һәм дә кишиләр үчүн нәзәрдә тутулмуш ишлә мәшғулдурлар. Амма гадынын психоложи вә физики имканлары онун киши илә јанашы чалышмасына иҹазә вермир. Гадын бу аддымы атдыгда ҝүҹүндән артыг јүкләнир вә өз сарсынтыларыны бәрабәрлик тәләби илә мүалиҹә етмәјә чалышыр.
İшләјән гызларын аилә гурмасы ишләмәјән гызларын аилә гурмасындан чәтин олур. Ҹәмијјәтдә мөвге газанмыш гызын аилә гурмаг үчүн шәртләри артыр. Белә гызлар өзүндән ашағы иҹтимаи мөвгејә малик ҝәнҹләрлә аилә гурмаг истәмир. Гадыны аилә гурмаға рәғбәтләндирән бир амил дә онун игтисади һимајә еһтијаҹыдыр. Мәшғул гадын өзүндә бу еһтијаҹы һисс етмир. Онун һимајә еһтијаҹыны тәгаүд һаггы көлҝәдә гојур.
Мәшғул гадынларынын сајынын артмасы ејни заманда кишиләр үчүн иш јерләринин азалмасы илә нәтиҹәләниб. Ишсиз киши исә издиваҹа марагсыз олур. Нәтиҹәдә издиваҹ јашы артыр, вахтында аилә гурмаг имканлары арадан галхыр.
Гадынларын мәшғуллуғу артдыгҹа бу саһәдә гадын шәхсијјәтини горујаҹаг ганунларын јаранмасы еһтијаҹы да артыр. Аҹынаҹаглы олса да бир фактдыр ки, әксәр ҹәмијјәтләрдә ҹинсијјәт сәрһәдләри арадан галхмагдадыр. Гадынын бир ана кими нәзәрдә тутулмасы дүнјанын еһтијаҹы олдуғундан ҹинсијјәт фәргләринин горунмасы да зәруридир. Гадын киши илә чијин чијинә мәшғул икән ана ола биләрми? Һамиләлик, доғуш, доғушдан сонракы дөвүрдә ганун гадына имтијаз вермәсә ҹәмијјәтин азалмасы реаллыға чеврилир.
Мәшғул гадынын бош вахты азалдығындан вә аналыг ајрыҹа вахт тәләб етдијиндән гадын ана олмагдан ваз кечир. Бу ҝүн Авропа ҹәмијјәтин азалмасы проблеминдән ҹидди әзијјәт чәкир. Мүсәлман ҹәмијјәтләриндә тәкөвладлылығын, азөвладлылығын артмасы ниҝаранчылыг јарадыр. Ҹәмијјәт гоҹалырса гадынын киши илә бәрабәр һүгуглар әлдә етмәси тәһлүкәни арадан галдыра билмәјәҹәк.
Мәшғул гадынларын аз олдуғу ҹәмијјәтләрдә белә ишсизлик проблеми јашаныр. Ишсизлик исә ејни заманда наркоманлығын, әхлагсызлығын, мүхтәлиф ҹинајәтләрин, еләҹә дә бошанмаларын артмасы сәбәбидир.
Ҝәнҹ оғлан сырф ишсизлик сәбәбиндән аилә гурмур вә әксәр һалларда авара һәјат тәрзинә үз тутур. Бу ҝәнҹ ҹәмијјәт үчүн потенсиал тәһлүкә мәнбәјидир. Гадынларын күтләви шәкилдә иш базарына һүҹуму иши гијмәтдән салыб вә иш саһибләри ишә өз истәдији гијмәти гојур. Гадынлар кишиләрлә мүгајисәдә даһа аз маашла разылашырлар. Бу өзү ҝөстәрир ки, гадынын ишләмәк марағы архасында мадди еһтијаҹдан әлавә мараглар да дајаныр.
İш базарында гадынларын сајынын артмасы еһтијаҹлара ҹаваб вермәјән бу базар кәнарында гара базарын јаранмасына сәбәб олур. Бир мүддәт ишләјиб мадди еһтијаҹыны мүстәгил тәмин едән гадын һәр һансы сәбәбдән ишини итирдикдә истәнилән бир гијмәтә, истәнилән бир јердә ишләмәјә разы олур. Мүасир дүнјаја белә бир хоша ҝәлмәз дурум һаким олмагдадыр. Мүсәлман өлкәләринин гисмән дә олса бу проблемдән аз зәрәр ҝөрмәси дини ганунларымызла бағлыдыр. Исламда гадынын хәрҹләри кишинин үзәринәдир вә киши аиләнин еһтијаҹларыны тәмин етмәк үчүн мәсулијјәт дашыјыр. Әлбәттә ки секулјаризмин јајылдығы мүсәлман ҹәмијјәтләриндә шәриәт ганунлары ишләмәдијиндән дини имтијазлар да гадынын иткиләриндәндир.
Nur-az.com
