Фазил Гәзәнфәроғлунун сајтда дәрҹ олунан сәрсәм фикирләринә бундан әввәлки јазымызда гыса да олса ҹаваб вермишдик. Амма, там ҹидди фикирләр гејд етдијимиз јазыны кимләрсә зарафат, мәзәләнмәк һесаб едә биләр дејә, бир дә истәдик елми ҹаваб верәк. Сонра демәсинләр ки, Фазилә ҹаваб верә билмәдијиниз үчүн онунла мәзәләнирсиниз. (Бундан габагкы јазынын линки: һттпс://nur-az.com/аз/артиҹлес/виеw/5827Â )
Фазил конкрет олараг јазыр: “Ислам дини елә бир диндир ки, ағыллы адамы даһа да мүдрикләшдирир, сәфеһи исә даһа да сәфеһләшдирир. Диггәт едирсинизсә, минләрлә инсан, бәлкә дә һәлә Гуран охумадан, башларына һиҹаб тахмадан әввәл даһа сәмими иди, амма динин ичинә ҝирдикдән сонра сахтакар вә дәләдуза чеврилибләр.”
Гәзәнфәроғлунун Исламдан гандығы графанын олмадығы бурдан билинир ки, Гурани-Кәримин ајәсиндән хәбәрсиздир. Гуран бујурур:
“(Ја Рәсулум!) Гуранда сәнә вәһј олунаны оху вә (вахты-вахтында) намаз гыл. Һәгигәтән, намаз (инсаны) чиркин вә пис әмәлләрдән чәкиндирәр.” (Әнкәбут 45)
Исламын илк ваҹибати намаздыр. Намазын Исламда јери һаггында јәгин ки, Фазилә дә дәлил ҝәтирмәјә еһтијаҹ јохдур. Ислама ҝәлән һәр кәс намаз гылмалыдыр. Намазсыз Исламы тәсәввүр етмәк мүмкүн дејил. Намаз исә инсаны пис вә чиркин ишләрәдән чәкиндирир. Демәли, Ислама (намаз) ҝәлән шәхси Ислам пис вә чиркин әмәлләрдән чәкиндирмәлидир. Фазил исә дејир ки, минләрлә инсан, бәлкә дә һәлә Гуран охумадан, башларына һиҹаб тахмадан әввәл даһа сәмими иди, амма динин ичинә ҝирдикдән сонра сахтакар вә дәләдуза чеврилибләр.
Заваллы адам нечә илдир намаз гылыр, һәлә дә анламыр ки, онун динин ичинә ҝирмәсини һесаб етдији инсанлар, јәни, онун тәбиринҹә десәк сахтакарлар вә дәләдузлар әслиндә динин ичинә ҝирмәјибләр. Чүнки динин ичинә ҝирсәјдиләр намаз гылардылар. Намаз гылмајыбларса онлар диндә сајылмырлар. Намаз гылсајдылар вә ја гылдыглары намаз олсајды, бу намаз онлары сахтакарлыг вә дәләдузлугдан чәкиндирәрди.
Бу дедикләримиздән Фазил бир шеј анламадыса она чох садә бир һекајә данышаг. Бир киши руһаниләрдән биринә дејир ки, сиз дејирсиниз ки, руһаниләр пакдыр, амма биз руһани бир нәфәри оғурлуг едән јердә тутдуг. Руһани дејир ки, ола билмәз. Адам дејир ки, неҹә ола билмәз. Даһа сонра сүбут үчүн әјниндә руһани либасы олан бир шәхси ҝәтириб дејирләр ки, бах, будур оғру. Һәмин руһани дә оғурлуг едән шәхсин әјниндән руһани либасыны чыхарыб дејир ки, бунлары да биздән оғурлајыб. Јәни, гысаҹасы о шәхс дә Фазил кими дин либасына бүрүнән сахтакар бир шәхсдир ки, Исламда олсајды Ислам ону оғурлугдан чәкиндирәрди. Неҹә ки, Фазили дә гылдыглары “намазлар” ону халгы тәһгир етмәкдән чәкиндирмир. Чүнки гылдығы намаз дејил. Намаз олсајды Гуранын бујурдуғу кими пис вә чиркин әмәлләрдән чәкинәрди.
Бәли, Фазил Гәзәнфәроғлунун мүсәлман халгы тәһгир етмәкдән башы ајылса бир аз бу барәдә дүшүнәр.
