Шрифт өлчүсү:
А+
А
А-
02 Ијун 2021

Имам Ҹавад (ә)

Мәмун хилафәтин пајтахтыны Тус шәһәриндән Бағдада көчүрдүкдән сонра Имам Ҹавада (ә) мәктуб јазыб, ону Бағдада дәвәт етди. Бу дәвәт дә, Имам Ризанын (ә) Тус шәһәринә дәвәт олунмасы кими заһирдә көнүллү, һәгигәтдә исә мәҹбури бир дәвәт иди. Имам Ҹавад (ә), Мәмунун дәвәтини гәбул едиб Бағдада ҝетди. Бир нечә ҝүндән сонра Мәмун ону өз сарајына дәвәт етди, ҹамаат арасында өзүнү јахшы вә доғручу адам кими ҝөстәрмәк үчүн һијлә ишләдәрәк она гызы Үммул-Фәзллә евләнмәк тәклифини етди. Имам Ҹавад (ә) Мәмунун бу тәклифи гаршысында сүкут етди. Мәмун да сүкуту разылыг әламәти сајыб тәдарүк фикринә дүшдү. О, тәнтәнәли шәкилдә бир мәҹлис гурмаг истәјирди. Анҹаг бу хәбәр Аббасиләр тајфасы арасында јајылыр вә онларын кәскин наразылығы илә гаршыланыр. Аббасиләр сүлаләсинин нүмајәндәләри бир јерә топлашараг Мәмуна сәрт етираз едиб дедиләр: - Бу нә ишдир ҝөрүрсән? Әли ибн Мусанын (ә) вәфат етдији вә һакимијјәтин Аббасиләр әлиндә олдуғу бир һалда, һакимијјәти јенә дә Әлинин (ә) өвладларына вермәк истәјирсән? Биз бу ишә разы ола билмәрик.
Мәмун сорушду: - Бәс сизин фикриниз нәдир? Онлар дедиләр: - О, ушагдыр, һәлә елм вә биликдән елә дә фајдаланмајыб.

Мәмун деди: - Сиз бу аиләни јахшы танымырсыныз, онларын кичији дә, бөјүјү дә түкәнмәз елм саһибидир. Әҝәр мәним бу сөзүмү гәбул етмирсинизсә, ону јохлајын. Гәбул етдијиниз бир алими ҝәтириб онунла бәһс етдирин, онда мәним дедикләримә инанарсыныз.

Һәмин дөврдә Јәһја ибн Әксәм адлы-санлы алимләрдән сајылырды. Онун бир чох елмләрдә шөһрәти дилләр әзбәри олмушду, Мәмунун јанында да бөјүк һөрмәти вар иди вә хәлифәнин јахын адамларындан һесаб олунурду. Белә ки, Мәмун өлкәнин бир сыра ишләрини она тапшырмышды. Анҹаг Јәһјанын бөјүк елми мәгамына бахмајараг елә дә иманлы инсан дејилди. О, өз елминдән шөһрәт вә фәхр үчүн истифадә едирди. Һәр бир алим онунла ҝөрүшә ҝетсәјди, Јәһја мүхтәлиф елм саһәләриндә она о гәдәр суаллар верирди ки, нәһајәт о алим, өзүнүн Јәһјанын гаршысында аҹиз галдығына етираф едирди.

Аббасиләр алимләрин арасында Јәһја ибн Әксәми сечдиләр. Мәмун, Имам Ҹавадын (ә) елм сәвијјәсини јохламаг үчүн бир мәҹлис тәшкил етди. Һәмин мәҹлисдә Јәһја Имама (ә) суал верәрәк деди: - Һәҹҹ мөвсүмү заманы еһрам бағлајыб һејван овламыш шәхсин һөкмү нәдир?
İмам Ҹавад (ә) бујурду: “Һәмин шәхс о һејваны һәрәмдән кәнарда овлајыб, јохса һәрәм дахилиндә? Еһрам бағламыш шәхс еһрам һаггында һејван овланмасынын һарам олдуғуну билиб, јохса јох? Һејваны биләрәкдән овламышдыр, јохса билмәдән? Һејваны овлајан шәхсин өзү азад инсан олуб, јохса гул? Ушаг олмушдур, јохса бөјүк? Биринҹи дәфәдир белә бир иш ҝөрүр, јохса бир нечә дәфә белә иш ҝөрүб? Овладығы һејван гушлар ҹинсинә аиддир, јохса гуш дејил? Бөјүк һејван олуб, јохса кичик? Ҝөрдүјү бу ишдән пешман олуб, јохса јох? Һејваны ҝеҹә овлајыб, јохса ҝүндүз? Бағладығы еһрам үмрә һәҹҹинин олуб, јохса тәмәттө һәҹҹинин?”

Бу мәсәлә барәдә Имам Ҹавадын (ә) мүхтәлиф һаллар гејд етмәсинә һејран галмыш Јәһјанын үзүндә зәифлик һисс олунур вә дили топуг вурмаға башлады. О, хәҹаләтиндән башыны ашағы салды. Белә ки, бүтүн мәҹлисдәкиләр онун Имам Ҹавадын (ә) гаршысында аҹиз олдуғуну ачыг-ашкар һисс етдиләр. Сонра Имам (ә) бу мөвзуларын һәр биринин һөкмүнү деди. Бундан сонра һәзрәт ондан бир суал сорушду. Јәһја суалы ҹавабландыра билмәди. Имам (ә) о суалын да ҹавабыны өзү верди. Һамы Имамын (ә) елминин гаршысында тәзим етди. Бу вахт Мәмун деди: Шүкүр олсун Аллаһа ки, мәним дүшүндүјүм дүз чыхды. Сонра исә үзүнү өз гоһум-әгрәбасына тутуб деди: - Гәбул етмәдијиниз һәгигәти инди анладынызмы?


4566 بازدید
در حال ارسال اطلاعات...