Бизә үнваланан суаллардан бири будур ки, мәҝәр, Мәһәммәд пејғәмбәр (с) ҹамаатын намусуна тәҹавүз едәнләри вәзифәјә гојурду? Бу ифадә һансыса бир хәтибин чыхышында сәсләниб вә инсанларда јаранан чашгынлығын гаршысыны алмаг үчүн бир ики кәлмә мәсәләјә мүнасибәт билдирмәк јеринә дүшәрди.
Биринҹиси, бу кими һалларда хитабәтчи ҝәрәк бу һадисәнин нә вахт, ким тәрәфиндән баш вермәсини гыса да олса гејд етсин ки, мәсәлә ајдынлашсын. Амма, гејд едилән һиссә тәкҹә будур ки, Пејғәмбәр (с) мүсәлманларын намусуна тәҹавүз едәнләри вәзифәјә гојурду. Әлбәттә, бу ифадә чох пис сәсләнир.
Јәгин ки, Исламдан анлајышы оланларын бу ифадәдән сонра ағлына ҝәлән шәхс Халид ибн Вәлид адлы бир шәхсдир. Бу шәхс һәлә иман ҝәтирмәмиш Ислам ордусујла үз-үзә ҝәлмишди, Үһүд дөјүшүндә мүсәлманларын мәғлуб олмасына сәбәб олмушду.
Халид ибн Вәлид мүсәлман олмамышдан әввәл дә, сонра да, бир сыра ҹинајәтләр етмишдир. Ола билсин ки, мүсәлманларын намусуна тәҹавүз едән шәхсләрин вәзифәјә ҝәтирилмәсини Пејғәмбәрә (с) нисбәт верән хитабәтчи дә мәһз буну нәзәрдә тутуб.
Әҝәр, мәгсәд Халид ибн Вәлиддирсә о, Әбу Бәкрин заманында о заманкы һөкүмәти танымајан шәхсләрлә мүһарибәјә ҝөндәрилиб вә о заман онун белә бир иш тутмасы гејд едилир. Әслиндә исә хитабтәчи ики јердә мәсәләни гарышдырыб. Биринҹиси будур ки, Пејғәмбәрин (с) мүсәлманларын намусуна тәҹавүз едәнләри вәзифәјә ҝәтирмәсини иддиа етмк доғру дејил. Бу шәхсләр ҹәм һалда чохлуг тәшкил етмир, сөһбәт садәҹә Халид ибн Вәлиддән ҝедир. Бәли, бу шәхсин белә бир иш тутмасы тарихдә гејд едилиб. Икинҹи хәта бундан ибарәтдир ки, хитабәтчи тарих ҹәһәтиндән ики һадисәни гарышдырыб. Халид ибн Вәлид белә бир намуссузлуғу едиб, амма Пејғәмбәрин (с) сағлығында јох, Әбу Бәкрин хилафәти дөврүндә.
Ҝәлин, мәсәләнин ајдынлашмасы үчүн Ислам алимләриндән олан ҹәнаб Тиҹани Сәмави Тунисинин “Һәгигәт олдуғу кими” китабынын икинҹи ҹилдиндә бахаг. Ҹәнаб Тиҹани китабын 9-ҹу һиссәсиндә (Халид ибн Вәлидә аид олан һиссәсиндә) јазыр: “Иҹтиһад барәсиндә гыса сөһбәтдән сонра јенидән Халидин мәсәләсини үстүнә гајыдырыг ки, о даһа бир дәфә дә Аллаһ Рәсулунун (с) әмриндән чыхмышды. Бу һадисә онун Бәни Ҹәзимәјә тәрәф езам олунмасы заманы баш вермишди. Халид онлары Ислама дәвәт етмәли иди. Мүһарибә етмәјә исә һеч бир әмр олмамышды. Халид онлара тәрәф ҝетди. Онлар Исламы гәбул етдикдән сонра һијлә ишләдәрәк гылынҹла онлары гәтлә јетирди. Белә ки, онунла бирликдә о һадисәдә иштирак едән Әбдүррәһман ибни Овф ону ики әмисинин ганыны алмаг үчүн онлары өлдүрмәсиндә иттиһам етди. Пејғәмбәр (ә) бу пис хәбәри ешитдикдә, үч дәфә Халидин ишиндән Аллаһа бизарлығыны билдирди. Сонра Әли ибни Әбу Талиби (ә)Â чохлу пулла онларын јанына ҝөндәриб Халидин өлдүрдүјү адамларын дијәсини вермәји тапшырды.” Бу һәгигәтләри гејд едәндән сонра ҹәнаб мүәллиф Халид ибн Вәлидин Әбу Бәкрин дөврүндә етдији намуссузлуг һадисәсинә тохунараг јазыр: “Әбу Бәкрин зәманәсиндә Јәманә ҹамаатынын башына ҝәтирдији ишләр мүһәггигә бәс едәр. О, Малик ибни Нүвејрә вә онун аиләсини алдатды, мүсәлманларын голларыны бағлатдырыб өлдүрдү. Елә һәмин ҝеҹә Маликин арвадынын јанына ҝириб онунла зина етди. Бу рәфтарында нә Ислам ганунуна әмәл етди, нә дә әрәб ҹомәрдлијинә.”
Демәли, бурада ики мәсәләјә диггәт етмәк лазымдыр; Пејғәмбәр (с) намуссузлары вәзифәјә ҝәтирмирди. Тәкҹә бир нәфәр, Халид ибн Вәлид бурада нәзәрдә тутулур ки, онун да етдији намуссузлуг Әбу Бәкрин заманында баш вериб. Пејғәмбәр (с) исә гејд етдијимиз кими Халидин ишиндән узаг олдуғуну бујуруб вә зәрәрчәкмишләрин дијәси өдәнилиб.
Гуранын да бујурдуғу кими ән бөјүк әхлага саһиб олан бир шәхс (Пејғәмбәр (с)) һеч белә бир иш тутармы?
İслам Пејғәмбәринин (с) ән лајгли давамчысы вә шаҝирди олан Имам Әлинин (ә) һакимијјәтә ҝәлән кими тутдуғу ишә бахаг; Һәзрәт (ә) бүтүн фасиг вә ҝүнаһкар валиләри ишдән чыхартды. Онлар Османын заманында халгын мүхтәлиф әразиләрдә башчылары иди. Онлар да иш баҹарыр, тәшкилатчылыг вә мүдиријјәт едә билридиләр. Һәр һалда нә дә олмаса мүәјјән әразиләрдә (шәһәрләрдә) вали идиләр. Амма, тәгвасыз олдуглары үчүн Имам Әли (ә) онлары ишдән узаглашдырды. Әрәбләр арасында һијләҝәр кими танынмыш Мүавијә (Аллаһ она ләнәт еләсин) белә Имам Әлинин (ә) заманында ишдән говулмушду. Әҝәр, мүдиријјт вә гүдрәт киминсә намусуна тәҹавүз едилмәсинә бахмајараг јенә дә мүһүмдүрсә елә Имам Әли (ә) Мүавијәни вәзифәдә сахлајар, ишдән азад етмәзди.
