Сон заманлар сәләфи етигадлы инсанлар фәаллыгларыны артырараг әнәнәви мәзһәбләр, хүсусән дә халгымызын 70 фаизиндән чохунун тәмсил олундуғу шиәлик әлејһинә мисли ҝөрүнмәмиш кампанија апарырлар. Әслиндә диҝәр фиргә вә мәзһәбләрин етигадларыны күфр вә ширк адландыран, бәзән онларын гәтлини ваҹиб сајан, өз тәрәфдарларына диҝәр мүсәлманлара, өзләри кими дүшүнмәјән һәмвәтәнләринә гаршы нифрәт ашылајан бир ҹәрәјанын фәсадлары әввәлдән дә тәхмин олунурду. Үстәлик, ҝөз өнүндә радикал груплар әлиндән ган ағлајан бәзи өлкәләрин аҹы тәҹрүбәси дә варды. Лакин бәлкә дә чохларыны чашдыран амил сәләфи лидери Гамәт Сүлејмановун толерант жестләри олду. 16 илдир вәһһаби тәблиғаты апармасына бахмајараг, бу ҝүн онун әнәнәви мәзһәбләр әлејһинә күфр вә ширк иттиһамларыны еһтива едән ҝөрүнтүсү јохдур. Әтрафында ҹәмләшмиш јени Мәдинә мәзунлары исә ачыг-ашкар белә иттиһамлар јағдырыр, шиәлијин узагдан-јахындан Исламла әлагәсинин олмадығыны, һәтта шиә өләндә - бу, ата, ана, баҹы вә ја гардаш да ола биләр - шүкүр етмәјин лазым олдуғуну да сөјләјирләр. Гамәтин бу фикирләри бөлүшүб-бөлүшмәдијини дәгиг дејә билмәрик. Амма бурасы дәгигдир ки, Гамәт вә онлар ејни ҹәрәјана – сәләфизмин вәһһаби голуна мәнсубдурлар.
Кечмиши гајтармаг мүмкүн дејил. Бәс бу ҝүнүмүзә, сабаһымыза неҹә, чарә гылмаг олмазмы?! Бу ҝүн Азәрбајҹан сөзүн әсл мәнасында ҹидди дини гаршыдурмалара һамиләдир. Сосиал шәбәкәләрдә ҝедән виртуал саваш өзүнүн пик һәддинә чатыб, нә гәдәр бајағы олса да, бәзән ән ағыр тәһгирамиз ифадәләр, өлүм һәдәләри вә һәтта бүтүн халга гаршы гијам вә ҹиһад чағырышлары илә диггәт чәкир. Индијә гәдәр онларла илаһијјатчы, журналист, јазычы, шаир, психолог вә иҹтимаи хадим сәләфиләр тәрәфиндән тәһдид олунуб. Даһа нә гәдәр инсан барәдә фәтва верилдијини исә јәгин ки, Аллаһ билир.
Сон заманлар танынмыш илаһијјатчылара, Әһли-бејтә јахынлығы илә танынан бәзи мәмурлара вә ҝөркәмли шәхсијјәтләрә гаршы медиа кампанијасынын да сәләфиләр тәрәфиндән јөнләндирилдији билдирилир. Тәәссүф ки, мәмләкәтимиздә гәләмини пула сатан, халгын, дөвләтин мәнафејини дејил, ҹибләрини вә рејтингләрини дүшүнән гәләм саһибләри бу ишдә ҹан-башла онлара јардым едирләр.
Сәләфиләрин виртуал савашлары һәтта шәхси профилләрә бурун сохмалары, вәтәндашларын өзәл һәјатына мүдахилә илә дә характеризә олунур. Бу јахынларда Кәрбәла зијарәтиндән шәхси фотошәкилләрини Фејсбук профилиндә пајлашан танынмыш режиссор Кәнан Маһмудова гаршы етираз, тәнә вә тәһгирләр дә билаваситә сәләфиләрлә бағлы иди. Бунлардан әлавә, Әһли-бејт давамчыларына гаршы физики һүҹумларын, өз араларында баш верән силаһлы инсидентләрин вә дөвләт тәһлүкәсизлијинә јөнәли террор планларынын да шаһиди олмушуг.
Ҝүнүмүзүн бу реаллығы толерант ҹәмијјәтимиздә јахын перспектив үчүн дини конфликт вә мүнагишәләрин прогнозуна әсас верир. Бунун үчүн исә мәсулијјәт илк нөвбәдә һүгуг-мүһафизә органларынын үзәринә дүшүр. “Дини әдавәт вә дүшмәнчилик јаратмаг”, еләҹә дә “инсанпәрвәрлик принсипләринә зидд олан динләрин (дини ҹәрәјанларын) јајылмасы вә тәблиғи” ганунла гадаған олунурса, бу бахымдан бошлуг јохдур. Галыр бу ганунлары иҹра едиб өлкәнин тәһлүкәсизлијини сығорталамаг – билмәјәнләрә өјрәтмәк, истәмәјәнләри мәҹбур етмәк.
Дүшүнүрүк ки, динҹ бирҝәјашајышын тәмин олунмасы вә толерант мүһитин горунмасы үчүн һеч бир ҝүзәшт олунмамалы, һәр һансы фиргәјә хас инанҹлары күфр вә ширк адландыранлар, конкрет вә ја гејри-конкрет тәкфир методундан истифадә едәнләр, мәзһәбләри ашағылајыб әлә саланлар, бу вә ја диҝәр фиргәнин мүгәддәс шәхсијјәтләрини ләнәтләјәнләр ән сәрт шәкилдә ҹәзаландырылмалыдыр.
Дини мүһитдә баланс јаратмагдан өтрү кимләринсә “һәлә тездир” дејиб ганлы олајлары ҝөзләдији һисс олунур. Онлар бәлкә дә һәр заман чеврәләри идарә едә, нәзарәтә ҝөтүрә биләрләр, амма сөзүҝедән мүнагишәләрдән сонра бу мәмләкәтдә һеч ким толерантлыг вә мултикултурализмдән дәм вура билмәјәҹәк.
Меһди
Nur-az.com
