Ислам дининдә бәзи мөвзуларда гадынла киши арасында ганун вә һөкм ҹәһәтиндән фәргләр мөвҹуддур. Мәсәлән; гадын гази, рәһбәр вә шәри һаким ола билмәз. Киши өз һәјат јолдашыны бошаја биләр, лакин гадын буну едә билмәз. Гадын өз гардашларына апардығы ирсин јарысына малик олур, гадына ҹиһад ваҹиб дејил вә с. Сорушурлар ки, бу фәргләр нә үчүндүр? Бу, гадын мәгамынын кишидән ашағы олмасына дәлил дејилми? Бу суалын ҹавабыны билмәк үчүн ашағыдакы мәгамлара диггәт јетирмәк лазымдыр.
1. Гадын вә кишинин вүҹудунун тәбиәти вә јарадылышы фәрглидир. Буну елм вә тәҹрүбә сүбут етмишдир, тәсдигинә еһтијаҹ јохдур. Алекс Карл, Густав Лебон вә («Шәрг фәһләләри» китабынын мүәллифи) Мүсје Лупле кими танынмыш алимләр гадынла кишинин, онларын бәдән үзвләри вә хүсусијјәтләринин фәргләрини бәјан етмишләр ки, онлары бурада гејд етмәји лазым билмирик. Анҹаг бу барәдә Густав Лебонун дедикләринә диггәт јетирин: «Мән һәмин бу (киши илә гадын арасындакы тәбии фәргләрин мөвҹудлуғу) әгидәсиндә оланларданам. Бу мөвзуну ајрыҹа «Бејин фәзасында баш верәнләрин сирри һаггында анатомик вә ријази бәһсләр» башлығы алтында әтрафлы шәкилдә нәшр етдирмишәм».
2. Ислам дининдә вәзифә үстүнлүк дејил, мәсулијјәт һесаб олунур. Әҝәр гадын руһи вә тәбии ҹәһәтдән, гәзавәт (мәһкәмә һакими) мәгамындан мәһрумдурса, бунун әвәзинә өвлад тәрбијә етмәк (јәни аналыг мәгамы), пак инсан јетишдирмәк кими тәлим-тәрбијә мәгамына саһибдир. Бу мәгам вә мәсулијјәт гәзавәт мәгамындан даһа јүксәкдир. Тәлаг (бошанма) һүгугуна ҝәлдикдә, гадын нөвү һәддән артыг һиссијјатлы олдуғу үчүн, әҝәр она бу ихтијар верилсәјди, кичик бир һадисә ону тәлаг вермәјә вадар едәрди вә кичик бир ҹәмијјәтин (аиләнин) һәјаты арадан ҝедәрди. Мәлумдур ки, белә олан һалда ҹәмијјәт хошаҝәлмәз һадисәләрлә үзләшә биләрди. Јахуд ирс барәсиндә, гадына кишијә чатан ирсин јарысы гәдәр пај верилирсә дә, јашајышынын тәминаты (јемәк, ҝејим вә мәскән кими) әринин өһдәсинәдир, һәмчинин меһријјә һаггы да вардыр. Гадын өз шәхси малыны өзү үчүн сахлаја биләр вә с. Сон нәтиҹәдә ҝөрүрүк ки, гадынын һаггы чох олмаса да, кишинин һаггындан да аз дејил. Ҹиһад мәсәләсиндә дә һәмчинин, һамы јахшы баша дүшүр ки, бу чох ағыр ишдир вә шиддәтли мүгавимәт, инсаны тагәтдән салан ағыр һадисәләрә вә чәтинликләрә дөзүм тәләб едир. Гадын үчүн белә чәтинликләрә дөзмәк онун имканы һәддиндән кәнардыр. Беләликлә, бурада она нәинки зүлм олунур, һәтта она хүсуси диггәт вә еһтирам олунур. Нәһајәт о, гәһрәман вә мүҹаһид јетишдирмәк вә мүһарибәнин арха вә өн ҹәбһәсиндә јаралылара көмәк етмәклә ҹиһадда иштирак едә биләр. Ев ишләрини идарә етмәк, әмлакы горумаг, евдәки кишиләри ҹиһад ҹәбһәсинә ҝөндәрмәк дә ҹиһада көмәк етмәк демәкдир. Демәли, һәгигәтдә гадын да бир нөв ҹиһадда иштирак етмиш олур. Мүдафиә мәсәләсиндә дә (Ислам дөјүшләри адәтән мүдафиә характери дашыдығы үчүн) гадынла киши бәрабәрдирләр вә һәр икисинә ваҹибдир ки, мүдафиәдә иштирак етсинләр.
Танынмыш Франсыз биологу Доктор Карл Алекс јазыр: «Гадынларын диггәтини аналыг вәзифәсиндән ајырмағымыз мәнтигсиздир. Һәтта ҹаван гызларын барәсиндә ҹаван оғланларын һаггында нәзәрдә тутдуғумуз һәмин тәрзи-тәфәккүрү, јашајыш вә идеал һәјаты нәзәрдә тутмамалыјыг. Тәлим-тәрбијә мүтәхәссисләри ҝәрәк киши илә гадынын руһуну, бәдән үзвләри вә онларын тәбии вәзифәләрини нәзәрә алсынлар. Бу мүһүм мәсәләјә диггәт јетирмәк ҝәләҹәкдә онларын камилләшмәсиндә әһәмијјәтли рол ојнајар».
Диҝәр бир алим исә јазыр: «Бундан әввәлки нәсилләр гадын барәсиндә тәфрит (орта һәддән ашағы сәвијјәдә) јолуну тутмушдулар. Ијирминҹи әсрин инсанлары исә ифрат (һәдди ашмыш шәкилдә) јолуну ҝедәрәк елә әдаләтсиз вә мәнтигсиз сөзләр данышыблар ки, гадын ајағыны јорғанына ҝөрә узатмајыб вә нәтиҹәдә Гәрб аләминдә мүшаһидә етдијимиз ән тәһлүкәли иҹтимаи позғунлуглар ортаја чыхыб. Мәсәлән, Америка Бирләшмиш Штатларындан верилән статистик мәлумата әсасән һәр ил гејри-гануни ҹинси әлагәләр нәтиҹәсиндә дүнјаја ҝәлмиш отуз-гырх мин ушаг јаранмыш ирси хәстәликләрдән өлүр. Гадынларын 75 фаизинин ҹинсијјәт үзвләриндә апарылан ҹәрраһијјә әмәлијјаты ҹинси әлагәләрдән јаранан хәстәликләрин нәтиҹәсидир».
Nur-az.com
