Инсан нә једијинә диггәт етмәлидир. Үрәјин гәсавәтинә сәбәб олан шүбһәли, һарам јемәкләрдән узаг дурмалыдыр.
Илаһи һәјанын нишанәләриндән бири будур ки, инсан нә једијинин фәргиндә олмалыдыр. Әҝәр инсан әлинә кечән һәр шеји ичәри өтүрсә вә һарам лоғманы јемәкдән чәкинмәсә, ҝет-ҝедә гәлбини гәсавәт басаҹаг, үрәјиндәки илаһи нур өләзимәјә башлајаҹаг. Инсан нә једијинә диггәт етмәлидир. Үрәјин гәсавәтинә сәбәб олан шүбһәли, һарам јемәкләрдән узаг дурмалыдыр. Белә олмазса онда ибадәтә мејл зәифләшәҹәк вә үрәјиндә Аллаһ горхусу, Беһишт шөвгү вә Аллаһ дәрҝаһына јахынлашмаг һисси әмәлә ҝәлмәјәҹәкдир. Демәли, илаһи һәјанын јаранмасы үчүн гарына вә орада јер тутан јемәкләрә диггәт едилмәси зәруридир. Гурании-Мәҹид инсана төвсијә едир ки, нә једијинә фикир версин:
“(Еј) инсан, нә једијинә бир бах!” (Әбәсә, 24)
Инсан бүтүн ҹәһәтләрә риајәт етмәлидир вә өз јемәјини һәртәрәфли јохламалыдыр: онун јемәји сағлам, тибби нормалара ујғун, һалал вә пакизә олмалыдыр. Әсһаби-Кәһф Аллаһын ән үстүн бәндәләри олараг ширк вә бүтпәрәстлик системини бурахыб, өзләринә Дагјанус дөвранынын күфрлә долу етигади чәнҝиндән ниҹат вердиләр. Гуранын дедијинә ҝөрә онлар јемәкләрин ән тәмизини, һалалыны сечиб јејирдиләр. Гурани-Мәҹид Әсһаби-Кәһфин башына ҝәләнләри нәгл едәндән сонра белә бујурур: “Биринизи бу ҝүмүш пулларла ҝөндәрин ҝетсин шәһәрә, бахыб ҝөрсүн һансы јемәк даһа јахшыдыр, алыб ҝәтирсин сизә.” (Кәһф, 19 )
Һарам малын инсаны аздырмасына вә һаггдан узаглашмасына, Аллаһ вә илаһи өвлијалар гаршысында үсјан етмәсинә сәбәб олан тәсирини нәзәрдә тутараг, Имам Һүсејн (ә) дүшмән гошунунун онун сөзләринә мәһәл гојмадығыны ҝөрәндә белә бујурду: - “Сизин һамыныз мәним әмримә аси олдунуз, дедикләримә дә гулаг асмырсыныз. Бәли, сизин гарынларыныз һарамла долмушдур вә үрәкләринизә мөһүр вурулмушдур.” (Биһарул-әнвар, ҹ.45, сәһ. 8)
Бәли, һарам јемәк инсанын үрәјини елә бәркидир, елә гәсавәтә салыр ки, һәтта Пејғәмбәрин (с) өвладынын үстүнә гылынҹ да галдырмаға һазыр олур. Бу сәбәбдән дә Пејғәмбәр (с) илаһи һәјанын јаранма шәртләриндән бирини инсанын өз јемәјинә диггәт етмәсиндә ҝөрүр.
“Башыны вә онда оланлара, јәни ҝөзә, гулаға, дилә нәзарәт ет.”
Илаһи һәјанын үчүнҹү әламәти будур ки, инсан бахыб ҝөрсүн башында һансы фикри бәсләјир, ағлындан һансы арзулар, һавалар кечир. Әҝәр хәјалыны батил фикирләрдән әләјиб тәмизләсә вә һәмчинин гәлбинин тәмизлијинә чалышса, илаһи һәјаны орада јерләшдирә биләҹәкдир.
