Фәләстинлиләрә торпаг галмајыб
Исраил өз тәһлүкәсизлијини горумаг бәһанәси илә фәләстинлиләрин евләрини сүрәтлә дағыдыр, онлары доғма торпагларындан чыхарыб гачгына чевирир. Фәләстин әһалисинин бөјүк әксәријјәти һазырда дүнја боју сәпәләниб вә һаггыны мүдафиә етмәк ҝүҹүндә дејил. Фәләстин торпагларында галанлар исә јәһудиләрин ҝүҹлү тәзјиги алтындадыр. Бејнәлхалг бирлик Исраилин тәҹавүзүнү мәһкум етсә дә, проблемин һәлли үчүн реал аддымлар атылмыр.
Журналист Надежда Кеворкованын Фәләстин проблеми һаггында мәгаләсини (ихтисарла) нәзәрдән кечирәк...
Надежда Виталјевна Кеворкова – журналист, Руссиа Тодај-ин шәрһчиси. Москва Дөвләт Университетинин тарих факүлтәсини битириб. Ливан, Әфганыстан, Пакистан, Иран, Ирак, Түркијә, Судан, Сурија, Гәззә, Шимали Гафгаз вә АБШ-да ишләјиб. Мәшһур журналист Максим Шевченконун һәјат јолдашыдыр...
***
БМТ 2014-ҹү или Фәләстинлиләрлә Һәмрәјлик Или елан едиб. Буна бахмајараг Исраил фәләстинлиләрин евләрини учурур, онлары доғма торпагларындан сыхышдырыб чыхарыр. 25 мин ев вә 160 мин фәләстинли белә бир тәһлүкә илә үзбәүздүр.
1967-ҹи илдән бу јана 45 ил мүддәтиндә Исраил режими Гәрб Саһилиндә 27 мин ев дағыдыб. Бу евләрин јалныз 2 фаизи тәһлүкәсизлијин тәмини иддиасы илә учурулуб. Бу арада Фәләстин торпагларында 200 мин јәһудинин гејри-гануни мәскунлашмасы үчүн евләр тикилиб. Һәмин вахтда 300 мин фәләстинли евиндән чыхарылыб, евләр учурулуб.
Шәрги Јерусәлимдә хүсуси шәраит јараныб. Бу әрази там ишғал едилиб вә Фәләстин Мухтаријјатынын бу әразидә һеч бир структуру јохдур. БМТ-нин мәлуматына ҝөрә шәһәрдә фәләстинлиләрә мәхсус евләрин үчдә биринин Исраил тәрәфиндән рәсми иҹазәси (сәнәди) јохдур. Беләҹә Беләҹә 93 мин фәләстинли көчүрүлмә тәһлүкәси алтында јашајыр.
İсраил мәһкәмәси ев тикинтисинә иҹазә илә бағлы фәләстинлиләрин мүраҹиәтләринин 94 фаизинә үмумијјәтлә мүнасибәт билдирмир. Фәләстинлиләрин Фәләстиндән чыхарылмасы Исраил режиминин дүшүнүлмүш сијасәтидир. Јахын вахт үчүн план Јерусәлимдә фәләстинлиләрин фаизини 36-дан 28-ә ендирмәкдир.
Негев сәһрасында 150 минәдәк јарыкөчәри һәјат тәрзи јашајан фәләстинлиләр мәскунлашыб. Исраил бу инсанларын 40-80 минини Шимала көчүрәҹәјини елан едиб.
2013-ҹү илин 11 ајы әрзиндә Исраил режими һеч бир хәбәрдарлыгсыз вә мәтбуатда ишыгландырмадан фәләстинлиләрә мәхсус 630 ев сөкүб. Бундан әлавә 526 нәфәри ушаг олмагла 1035 фәләстинли зорла көчүрүлүб.
Мәзһәкә бәһанәләрдән бири будур ки, евләр дәмир јолуна мане олур! Һансы ки һеч бир дәмир јолу мовҹуд дејил. Өтән јајдан Сәид Әбу Шәргијә аиләси илә бирликдә чадырда јашајыр. Мәһкәмә гәрар чыхарыб ки, Сәидин еви һәлә ки һеч бир лајиһәдә ҝөстәрилмәмиш дәмир јолунун чәкилмәсинә мане олур...
Онларын евини сөкмәк үчүн ҝеҹә јары булдозерлә ҝәлибләр. Аиләјә әшјалары јығмаг үчүн вахт верилмәјиб. Онлар ҝеҹә олдуғундан демәк олар ки евдән һеч нә ҝөтүрә билмәјибләр. Булдозер еви, ағаҹлары јерлә бир едиб. Инди аилә харабалыгда јашајыр.
Шәраитә ҝөрә Сәидин бәхти ҝәтириб: аиләдән кимсә һәбс едилмәјиб, онлары тәһлүкәсизлик диварынын о бири тәрәфинә атмајыблар. Евдән ајрылмаг истәмәјән нәнәнин үстүнә итләри бурахмајыблар. Гоҹа гадынын ҝәлинлик ҹәваһираты харабалыг алтында галыб.
Бу аиләдә кимисә террорда иттиһам етмәјибләр. Бу инсанлар Исраил вәтәндашы сајылыр вә өмүр боју Исраил үчүн ишләјибләр. Аиләдә ата 1947-ҹи илдә Һајфада доғулуб. 1948-ҹи ил тәмизләмәләриндә валидејнләри Вади Арада гоһумларына сығыныб. Онлар бир дә Һајфаја гајыда билмәјиб.
Белә бир әнәнә јараныб ки, мүһарибә, гијам, тәмизләмә заманы јурдундан гачанлар бир дә ҝери гајыда билмир. Фәләстинли аилә Ливан, Иорданија, Сурија, Гәззә, Вифлејем ја Иерихона гачыбса онлар гәдим јурдаларына доғру баха да билмәзләр. Буна ҹәһд едән фәләстинли дәрһал һәбс олунур.
Сәид 14 јашында тәһсил алмаг үчүн Јерусәлимә ҝәлиб. Гајнагчылыг өјрәниб, Һајфада лиман тикинтисиндә ишләјиб. 1970-ҹи илдә аилә гуран Сәид Фәләстин кәндләриндән бириндә торпаг алыб. О заман тикинти үчүн иҹазә алмаг лазым ҝәлмирди. Сәид ев тикиб вә һәмин евдә мәскунлашыб. Бу евдә он ушаг боја-баша чатыб.
1980-ҹи илдән башлајараг Сәидә ганунсуз тикилијә ҝөрә ара-сыра мәһкәмә чағырышлары ҝәлиб. Буна ҝөрә бир нечә дәфә һәбс едилиб, бөјүк ҹәримәләр өдәјиб. Артыг һәмин ев јохдур...
Фәләстинлиләрин һәтта чадырлары Исраилин тәһлүкәсизлијинә мане олур. 2014-ҹү илдә Гәрб Саһилинин шималында Атиф Әбу Аруб кәндиндә 25 фәләстинли өз сығынаҹағындан мәһрум едилиб. Исраил Гәрб Саһилинин бөјүк бир һиссәсини, Иордан чајы чајы боју бүтүн торпаглары ишғал едиб. Бу әразидәки фәләстинлиләр тәдриҹән сыхышдырылыб чыхарылыр. Исраил бүтүн әрәб кәндләринин адыны дәјишиб. Олдуғумуз кичик кәндә Кирбет Ејн Карзалија ады верилиб.
2014-ҹү ил, 8 јанварда сүбһ саат 6:30-да үч аиләнин чадыры чөкүлүб. 15 нәфәри ушаг олмагла 25 нәфәр күчәдә галыб. Бу инсанларын мал-гарасы, тојуг-ҹүҹәси бајырда галыб.
İсраил 1972-ҹи илдә бу әразини һәрби зона елан едиб. Амма 2011-ҹи илә гәдәр бурада орду ҝөзә дәјмәјиб. 2010-ҹу илдә әһалијә әмр олунуб ки, 72 саата бу “гапалы сонаны” тәрк етсин. Узун чәкишмәләрдән сонра администрасија иҹазә вериб ки, дүшәрҝәдән 300 метрдән чох араланмамаг шәрти илә фәләстинлиләр сығынаҹагларында гала биләрләр...
Nur-az.com
