"Мән һәмишә ислами дуалары, һәдисләри вә хәбәрләри әрәб мәтнинин өзүндән охујурам вә онун тәрҹүмәсинә мүраҹиәт етмирәм"
Аннемари Шиммел Ислам тарихинә инсафла јанашан чох аз сајда шәргшүнаслардандыр. Һәтта бәзиләри ону Ислам дүнјасынын ашиги адландырырлар. Ислам дүнјасына севҝисинин баһасыны өдәмиш ашиг.
А. Шиммел 1922-ҹи ил 7 апрелдә Алманијада дүнјаја ҝөз ачыб. 15 јашында икән әрәб дилини өјрәниб вә 1946-ҹы илдә Марбург Университетиндә профессорлуг дәрәҹәси алыб. Лакин ҝәнҹ гыз олдуғу үчүн Марбург Университетиндә дејил, Анкара Университетиндә чалышды вә түрк дилинин тәдриси илә мәшғул олду. О, түрк дилиндән әлавә әрәб, фарс, урду, бир чох һинд вә авропа дилләринини тәдрис едиб. 1951-ҹи илдә бир даһа динләр тарихи үзрә докторлуг алды вә 1061-ҹи илдә университетдә профессор кими чалышды.
О, АБШ-ын Һарвард, Инҝилтәрәнин Кембриҹ университетләриндә, һәмчинин Иран, Түркијә, Пакиистан вә Әфганыстанын университетләриндә дәрс демишдир. Пакистанын гәтлә јетирилмиш баш назири Бинәзир Бһутто онун шаҝирдләриндән олмушдур.
Шиммел вә Салман Рүшди
Шиммел елми һәјаты бојунҹа бир чох макафатлара лајиг ҝөрүлмүшдүр. Һәр ил Франкфурт-Мајнда Бејнәлхалг Китаб Сәрҝисиндән өнҹә алим вә мүтәфәккирләрә верилән Сүлһ макафаты 1995-ҹи илдә А. Шиммелә аид едилмишдир.
Телевизија үчүн мүсаһибә алан журналистләрдән бири ондан Салман Рүшди барәдә сорушур. Шиммел онун вә о ҝүнләрдә Авропанын ҝөзләдијинин әксинә олараг шүҹаәтлә Ислам дүнјасыны мүдафиә едир. О, Салман Рүшдүнүн јаздыгларыны јүнҝүл сәвијјәли вә гәрбин хошуна ҝәлмәк үчүн олан јазылар адландырыр. Бу телевизија мүсаһибәсиндән сонра Авропа телевизијасындан Салман Рүшдүнүн мүдафиәчиләри бу инсафлы ханыма гаршы һүҹумлара башлајырлар, мәтбуатда онун әлејһинә мәгаләләр дәрҹ олунур.
А. Шиммел Ислам мөвзусунда бир чох әсәрләр јазмышдыр вә 2002-ҹи илдә өзүнүн сон әсәрини Ислам Пејғәмбәринә (с) аид етмишдир.
Танынмыш шәргшүнас алим А. Шиммел 2003-ҹү илдә 80 јашында вәфат етмишдир.
Шиммел вә Сәһифеји Сәҹҹадијјә
Шиммел гејдләринин бириндә ислами дуалар, хүсусилә дә “Сәһифеји Сәҹҹадијјә” барәдә јазыр: “Мән һәмишә ислами дуалары, һәдисләри вә хәбәрләри әрәб мәтнинин өзүндән охујурам вә онун тәрҹүмәсинә мүраҹиәт етмирәм. Сәһифеји Сәҹҹадијјә китабынын кичик бир һиссәсини алман дилинә тәрҹүмә вә чап етмишәм. Једди ил бундан өнҹә Рамазан ајында “Ајын ҝөрсәнмәси” вә Рамазан ајы илә “Вида дуасыны” тәрҹүмә едирдим. Анам хәстәханада јатырды. Мән она баш чәкмәјә ҝедирдим. О јухуја ҝетдикдән сонра отағын бир күнҹүнә чәкилиб тәрҹүмәни редактә едирдим. Анамын отағында ики чарпајы вар иди. Тахтларын бириндә чох һөрмәтли гадын јатырды. О католик, лакин ејни заманда чох мөмин, әгидәсиндә мөһкәм вә тәәссүблү иди. Мәним ислами дуалар тәрҹүмә етдијими биләндә чох нараһат олду вә “христианлыгда дуа јохдурму ки, сән ислами дуалары тәрҹүмә едирсән?” деди. Китабым чапдан чыхдыгдан сонра бир нүсхәсини онун үчүн ҝөндәрдим. Бир ајдан сонра о мәнә зәнҝ едәрәк деди: “Һәдијјәнә ҝөрә сәмими тәшәккүр едирәм. Чүнки һәр ҝүн дуа әвәзинә ону охујурам”.
Сонра ханым Шиммел әлавә едир: “Имам Зејнул-Абидин (ә) гәрб әһалисинин чоху үчүн истифадә едиләси бир шәхсијјәтдир”.
Шиммелин гәбир дашы
Чох мараглыдыр ки, А. Шиммелин гәбир дашы үзәринә чох ҝөзәл нәстәлиг хәтти илә Әмирәлмөминин Имам Әлинин (ә) бу нурлу кәламы јазылмышдыр:
“Инсанлар јухудадыр, өлдүкләри заман ајылаҹаглар”.
