Өлүмдән сонра һәјата, гәбр вә гијамәт сорғусуна, ҹәһәннәм әзабына инанан шәхс өз әмәлләринә, данышығына, әхлагына биҝанә гала биләрми?!
İманлы инсан елә бу дүнјада өз әмәлләрини һесаба чәкиб, тәдбир ҝөрмәли, гијамәт сорғусуна һазырлашмалыдыр. Ағыллы таҹир һәр ҝүн дүканынын, алверинин һесабыны апарыр, хејир-зәрәрини мүәјјән едир. Суал олунур: дүнја, јохса ахирәт зәрәри даһа тәһлүкәлидир?!
Һәзрәт Әли (ә) бујурур: “Гијамәт сорғусундан габаг һәмин бу дүнјада өз әмәлләринизи һесаба чәкин”; “Бу дүнјада нәфсини һесаба чәкән инсан хејир тапаҹаг.”
İслам Пејғәмбәри (с) севимли сәһабәси Әбузәрә бујурур: “Гијамәтдә сорғуја чәкиләнәдәк бу дүнјада өз нәфсини һесаба чәк. Бу ҝүнүн һесабы гијамәт һесабындан асандыр.”
Инсан өз нәфсини, әмәлләрини һесаба чәкмәјә адәт етмәк үчүн үч мәрһәләдә иш апара биләр:
Ҝүнүн мүнасиб бир вахтында (мәсәлән, сүбһ намазындан сонра) инсан өз нәфсинә мүраҹиәт едиб, дејә биләр ки, еј нәфс, һазырда диријәм, амма өмрүнмдән нә гәдәр галдығы мәлум дејил; өлүмә һазыр ол, бу ҝүн саваб далынҹа ҝет, ҝүнаһдан чәкин вә с.
Нәфслә шәрт кәсдикдән сонра ҝүн узуну она нәзарәт етмәк зәруридир. Һәзрәт Әли (ә) бујурур: “Нәфси азад бурахмаг шејтана фүрсәт вермәкдир.”
Ҝүнүн сонунда һәмин ҝүнүн әмәлләрини һесаба чәкмәк үчүн саат тәјин олунур. Јол верилмиш нөгсанлара ҝөрә инсан нәфсини данлајыб, төвбә едир.