А. Пашазадә јахшы билир ки, бәзи ҝүнаһлары адама Аллаһ бағышлајар, амма нардаранлы бағышламаз.
Бисмиллаһир-Рәһманир-Рәһим
1.Һадисәнин башланғыҹында диндар инсанларын топландығы евә, хүсусилә ҹамаат намазы гылынан бир вахтда полис гүввәләринин хүсуси әмәлијјат ады алтында вәһшиҹәсинә силаһлы һүҹуму, мүдафиәсиз инсанларын мәзлумҹасына шәһид едилмәси өлкәмиздә аналогу олмајан бир фаҹиәдир. Мәлумдур ки, белә бир ганлы олајы һазырлајыб һәјата кечирән, ону дахили вә хариҹи мәтбуатын маншетинә чыхаран гүввәләрин бу ишдә чох мүһүм вә мәхфи һәдәфләри вардыр. Зәрәрчәкән диндар ҹамеәнин исә бу ҝүн мәлум һадисәни арашдырмаг үчүн нә мүстәгил тәдгигат групу, нә дә о һүгуги мүдафиә тәшкил едәҹәк тәмсилчиләри вар. Бу сәбәбдән баш верәнләри там тәфәррүаты илә анламаг, онун архасында дајанан гүввәләри танымаг үчүн замана еһтијаҹ вар. Амма һадисә илә бағлы гәтијјәтлә бәјан едәҹәјимиз мөвге будур:
Советләр Бирлији дағылдыгдан сонра башланан Ислам интибаһы дөврүнүн әввәлиндән бу ҝүнә гәдәр шиә ҹамеәсиндә силаһлы груплашма олмајыб. Бу ҝүн дә һадисәјә ҝөрә мүгәссир сајылан Мүсәлман Бирлији Һәрәкатынын силаһлы груплашма, екстримист дәстә, террор тәшкилаты олмасы иддиасыны гәтијјәтлә рәдд едирик. Һадисәдән сонра өлкә боју јајылан репрессија далғасы сүбут етди ки, бу ганлы фаҹиә Ислам дининә гаршы һазырланмыш ҝениш планы һәјата кечирмәк зәрурәтиндән доғуб. Ејни илә болшевикләрин халгымызын мүтәфәккирләрини, зијалыларыны, дин хадимләрини мәһв етмәк үчүн ујдурдуғу пантүркизм, панисламизм вә паниранизм иттиһамлары јада дүшүр. Дәфәләрлә демишик вә бир даһа үзүмүзү халгымыза, виҹданлы дөвләт рәһбәрләринә тутуб дејирик: Биз силаһлы груплашма дејилик, арамызда белә групларын јаранмасына имкан вермәрик. Јалныз ишғал олунмуш торпагларымызын азадлығы, истиглалымзы вә халгымызын тәһлүкәсизлијини горумаг үчүн силаһа сарылаҹағыг. Дини ҹамеәдән кәнарда 3-4 емосионал ҝәнҹин әлинә силаһ верәнләри, сыраларымыза нүфуз едиб даим бизләри ган төкмәјә сөвг едәнләри дә ҝөзәл таныјырыг. Бу ҝүнә гәдәр олдуғу кими бундан сонра да әлимиздә силаһ ҝөрмәји арзулајан дахили-хариҹи дүшмәнләрин арзуларыны үрәкләриндә гојаҹағыг.Â
2.Мәлум һадисәдән 10-15 ҝүн өнҹә башламыш, һадисәдән сонра давам едән психоложи мүһарибәдә диггәт чәкән мәгам Иран Ислам Республикасында, мүгәддәс Гум шәһәриндә тәһсил алан тәләбәләрә гаршы гара пиар мәсәләсидир. Бу арада тәләбәләрин сајы фантастик һәддә шиширдилир. Онларын дини тәһсил оҹагларында дејил, һәрби сијаси мәркәзләрдә тәлим алдығы ҝөстәрилир. Бу ҝәнҹләрин ҹасус, террорчу вә наркотик маддәләрә алудә олдуғу дејилир. Дүнјанын ән мүһүм елми-дини мәркәзләриндән олан мүгәддәс Гум шәһәри, дүнја шөһрәтли дин алимләри тәһгир олунур. Хүсусилә, бир нечә ај бундан өнҹә өлкәмиздә сәфәрдә олан, 93 јашлы түрк дилли тәглид мәрҹәси Ајәтуллаһ Нури Һәмәданијә гаршы тәсәввүрә ҝәлмәјән тәблиғат компанијасы апарылыр, бу ишдә чох ијрәнҹ вә утанҹ ҝәтирән үсуллардан истифадә олунур. Гејд етдијимиз бу кими бөһтанлара ҹаваб олараг дејирик:
Биринҹиси, Гумда тәһсил алан тәләбәләрин сајы 3-4 мин јох, 300 нәфәрдән бир гәдәр артыгдыр вә онларын там сијаһысы өлкәмизин Теһрандакы консуллуғуна, ГМИ-јә вә Дини Комитәјә тәгдим олунмушдур.
Икинҹиси, ҝәнҹләримиз һәрби сијаси мәркәзләрдә јох, 90-дан артыг өлкәнин нүмајәндәләрини тәмсил едән бејнәлхалг мәдрәсәдә тәһсил алыр. Бу мәдрәсәләрин гапысы дүнјанын һәр бир јериндән, о ҹүмләдән Азәрбајҹандан ҝәләнләрин үзүнә ачыг олуб. Бу ҝүнә гәдәр бурада вәтәнимиздән ҝәлмиш јүзләрлә зијарәтчи гонаг олмуш, руһ јүксәклији вә ҝөзәл тәәссүратла бурадан ајрылмышлар. Онларын арасында дини комитәнин сабиг сәдирләри профессор Рафиг Әлијев вә Һидајәт Оруҹов, һазырки сәдри Мүбариз Гурбанлы, ГМИ-нин сәдри Аллашүкүр Пашазадә вә с. шәхсләр олмушлар. Теһрандакы сәфир, консул вә дипломатик корпусумузун онларла әмәкдашы илдә бир нечә дәфә бу јерләрин зијарәтинә ҝәлир, тәләбәләрлә ҝөрүшүр, бирҝә тәдбирләр кечирир, мәдрәсәләрдә кечирилән Ганлы Јанвар, Хоҹалы Фаҹиәси вә бу кими диҝәр мәрасимләрин иштиракчысы олурлар.
Üчүнҹүсү, бу тәләбәләр неҹә террорист, ҹасус вә наркомандыр ки, дини комитәнин сәдри Мүбариз Гурбанлы, ГМИ сәдри Аллаһшүкүр Пашазадә вә сәфирлијимизин нүмајәндәләри истәдикләри вахт онларла ҝөрүшә билир, ресторанларда онлар үчүн еһсан сүфрәси ачыр, мадди јардым ҝөстәрир, үрәк сөзләрини ешидир вә проблемләрини һәлл едәҹәкләринә сөз верирләр. Тәәҹҹүблүдүр ки, А. Пашазадәнин бу дини-елми мәркәздә рәсми нүмајәндәлији вар, һәр ҝүн мәдрәсәләрә баш вурур, шејх тәрәфиндән онлара ајлыг тәгаүд верир. Ҝөрәсән ГМИ "террорист" вә "ҹасус"лары малијјәләшдирмәкдән горхмурму? Өлкә ганунвериҹилијиндә силаһлы груплашма үзвләрини тәмин едәнләр үчүн һеч бир ҹинајәт нәзәрдә тутулмајыбмы? Әҝәр белә дејилсә, нәјә ҝөрә М. Гурбанлы, А. Пашазадә, дипломатик корпусун нүмајәндәләри вә бу кими шәхсләр шәр компанијасына гаршы чыхмыр, үстәлик өз әсассыз чыхышлары илә үзәримизә јағдырылан иттиһамлары тәсдигләјирләр?
Ҹавабы чох садәдир: Өлкәмиздә "дин дөвләтдән ајрыдыр" принсипи әсасында дин вә дөвләтин дини тәшкилатлары онун әлиндә бир аләтдир. Ејни илә бир бычаг кими - онунла һәм ҹәрраһијјә әмәлијјаты апармаг, һәм дә адам өлдүрмәк олар. Лазым ҝәләндә динин вә диндарын хејринә данышмаг, сифариш ҝәләрсә һәмин инсанлара вәтән хаини, екстремист, террорист вә ҹасус дамғасы вурмаг!
Дөрдүнҹүсү, Ајәтуллаһ Нури Һәмәдани ГМИ сәдри А. Пашазадә вә дини комитәнин сәдри М. Гурбанлынын бирҝә дәвәти илә өлкәмиздә гонаг олуб. Өзү дә бу шәхсләр Гум шәһәринә ҝәләркән дүнја шөһрәтли бу тәглид мәрҹәсинин дәфтәрханасына ҝедиб, онун өлкәмизә сәфәр етмәсини хаһиш едибләр. 93 јашлы бир алим белә бир сәфәр үчүн сәһһәтинин мүнасиб олмамасына бахмајараг, онунла бир дилдә данышан мүсәлман баҹы-гардашларыны зијарәт етмәк үчүн бу дәвәти гәбул едиб. Инсафла десәк, өлкәмиздә чох ҝөзәл гаршыланыб, доғмалыглар вә исти мүнасибәтләр ҝөрүб, сәфәрдән чох мәмнун гајыдыб. Амма тәәссүфләр олсун ки, чох кечмәмиш сијаси даирәләр халгымызын гонагпәрвәрлијинә ләкә ҝәтирәҹәк ишләрә әл атды, һәјасызҹасына бу илаһи шәхсин үнванына бөһтанлар јағдырмаға, ону ҹасус шәбәкәсинин, террор тәшкилатынын рәһбәри кими гәләмә вермәјә башладылар. Бунун ардынҹа онунла ҝөрүшә ҝәлән зијарәтчиләри дә тәһгир едиб ашағыламаға башладылар. Јенә дә гаршыја белә бир суал чыхыр: Әҝәр бу алим ҹасус шәбәкәси вә террор тәшкилаты рәһбәридирсә, нәјә ҝөрә онун һүзуруна ҝедиб хаһиш-миннәтлә өлкәмизә дәвәт едирләр? Јох әҝәр бу иддиалар әсассыздырса, дәвәт едәнләр нәјә ҝөрә ағызларына су алыб дајанырлар?! Гонаг дәвәт едиб сонра ардынҹа олмазын бөһтаныны јағдырыр, бу кими ијрәнҹ ишләрлә халгымызын адына ләкә ҝәтирирләр.Â
3.Мәлум һадисәдән сонра өлкәдә гәрибә чахнашма јаранды. Дөвләтә бағлы бүтүн органлар, әлагәдар вә әлагәдар олмајан бүтүн тәшкилатлар, Күтләви Информасија Васитәләри вә с. Ислам дининә, хүсусилә онун шиәлик голуна гаршы амансыз һүҹумлара башладылар. Санки үрәкләриндә илләрдән бәри јығылыб галмыш кин-күдурәтләрини бирнәфәсә бошалтмаг истәјирдиләр. Бу арада халгымызы тәмсил етмәјән парламент дә өз үзәринә дүшән вәзифәни лазымынҹа иҹра етди. Ислам маарифләнмә саһәсиндә үзүмүзә бағладыглары гапылардан әлавә, јаддан чыхан нәфәсликләри дә гапатдылар. Ҝөрүлән бүтүн бу ишләрин гаршысында Гуранын бу ајәсини хатырламагла кифајәтләнирик:
يُرِيدُونَ لِيُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ
"Онлар Аллаһын нуруну өз ағызлары илә сөндүрмәк истәјирләр. Аллаһ исә - кафирләрин хошуна ҝәлмәсә дә, өз нуруну тамамлајаҹагдыр." ("Сәфф" сурәси, ајә 8)
Тәкҹә бир гадағанын үзәриндә дајаныб, онун маһијјәтини ачыгламаг истәјирик. Сон ҝүнләрдә гәбул едилән, даһа доғрусу тәкмилләшдирилән гадағалардан бири дә хариҹдә дини тәһсил алан шәхсләрин өлкәмиздә дини фәалијјәтинин гадаған олунмасыдыр.
Öлкәмиздә һәр бир саһәјә аид мүтәхәссисләр јетишдирмәк вә ихтисас тәкмилләшдирмәк үчүн хариҹи өлкәләрә јүзләрлә, минләрлә тәләбә ҝөндәрилир. Бу ишдә һансы саһәјә даһа чох зәрурәт варса, она даһа чох диггәт ајрылыр. Әҝәр Азәрбајҹан халгы мүсәлмандырса, онларын дини Ислам динидирсә, бу саһәдә мүтәхәссисә еһтијаҹ јохдурму? Әлбәттә еһтијаҹ вар, һәддән артыг еһтијаҹ вар. Совет дөврүндә бир нәфәр дә олсун дин алими јетишдирилмәјиб, оланлары да физики-мәнәви ҹәһәтдән мәһв едибләр. Бәзи даирәләрдә, өлкәнин ҝириш-чыхышларында тәләбәләрдән "нә үчүн Азәрбајҹанда тәһсил алмырсыныз" дејә сорушурлар. Ҹавабы будур ки, әввәла бу гадағаларла хүсуси шәкилдә кимдән елм өјрәнсинләр? Икинҹиси, Ислам Университети кими рәсми јерләри ҝөстәрирсинизсә, өлкәнин биринҹи дини рәсмисинин ибтидаи дини савады јохдурса, һансы елмдән, тәһсилдән данышмаг олар?! 15-20 ил ҝәнҹлијини тәһсилә сәрф едәрәк дини савада јијәләниб өлкәмизә гајыдан алимләримиз бу мүртәҹе гануна ҝөрә евдән бајыра чыхмамалыдыр. Чүнки һәр аддымда ондан дини суаллар сорушулаҹаг, ҹаваб вердикдә гадағаны поздуғу үчүн ҹәримәләнәҹәк вә ја һәбсә атылаҹаг. Әлбәттә, ајры бир јолу да вар: евдә отуруб ҝеҹә-ҝүндүз намаз гылмаг, дуа етмәк, белә бир ганунла илаһи динин гаршысына сәдд чәкәнләри гарғымаг!
4.Мәлум һадисәдә Нардаран кәнди хүсуси бир сечим иди. Гејд едилдији кими, әввәлҹәдән дүшүнүлмүш бир шәкилдә мәкирли план һазырлајараг кәнддә ганлы һадисә төрәтдиләр. Һеч бир хәбәрдарлыг етмәдән ичәрисиндә ушаг, гадын, гоҹа олан евә силаһлы басгын едәрәк 4-5 нәфәри өлдүрүб, 10-15 нәфәри јараладылар. Мејитләри, јаралылары өзләри илә апарыб, аиләләринә, јахынларына һеч бир мәлумат вермәдиләр. Ҹәназәләри ҝери гајтармагдан имтина едиб, һәјатларына гыјдыглары бу ҝәнҹләрин руһсуз бәдәнләрини мүхтәлиф јолларла тәһгир етдиләр. Нәтиҹәдә онларын дәфнинә дә иҹазә вермәјиб, шәһидләри анлашылмаз тәрздә өзләри дәфн етдиләр. Јараладыглары инсанларла өз доғмаларыны белә ҝөрүшмәјә гојмадылар. Шушаны ишғалдан азад едирмиш кими, кәндә ағыр техника, һәрби гүввә јеритдиләр. ИШИД террорчу гүввәләринә хас бир тәрздә "фәтһ" етдикләри һәр бир мәканда илк нөвбәдә Имам Һүсејнә (ә) матәм вә һүзн әламәти олан гара бајраглары гопарыб ајаглары алтына салдылар. Кәндин диварларыны бәзәјән Гуран ајәләри, Пејғәмбәр (с) вә Имамларын һәдисләри јазылмыш плакардлары сындырыб дағытдылар. Өз шакәрләринә ујғун олараг, јенә дә истәдикләри евдән гуҹаг-гуҹаг силаһ "тапыб" ҝүнаһсыз инсанлары һәбс етмәјә башладылар. Ихтијарларында олан бүтүн трибуналардан јарарланараг, бу мүдафиәсиз јурдун үзәринә сәлиб јүрүшүнә кечдиләр. Һәр кәс өз "истетадына" ујғун јыхылмыш гәдим Абшерон кәндинә бир тәпик вурду, бөһтанлар, тәһгирләр, тәһдидләр јағдырды. Јумруг кими вәһдәти олан бу гәсәбәни бир ҝүнә гојдулар ки, кимсә евдән бајыра чыхмаға ҹүрәт етмәди. Ишығыны, газыны, сујуну, бүтүн рабитә әлагәләрини кәсдиләр. Сојуг һавада аҹ-јалаваҹ бу кәндә ишғалчы ермәнијә рәва билмәдикләрини рәва билдиләр. Хәзәрин саһилиндә шахталы, гаранлыг вә горхунҹ ҝеҹәләрдә аҹ јатан көрпәләрин, гоҹаларын, гадынларын нә чәкдикләрини бир Аллаһ билир.Â
Нардаран кәндиндә силаһлы бирләшмәнин олмамасы ҝүн кими ајдындыр. Бу инсанлар дөвләт вә халг үчүн һеч вахт тәһлүкә мәнбәји олмајыб, јол кәсмәјиб, бир јерә һүҹума кечмәјиб. Амма ганунсуз режимә хош ҝәлмәјән "сәһв" аддымлары чох олуб. Мәсәлән, онлар диндар инсанлардыр, режимин гојдуғу дини гадағалара мәһәл гојмурлар. Режимин досту (Исраил) илә дүшмән, дүшмәни (Иран) илә достдурлар. Дејирләр ки, сиз јүзләрҹә километр узаг бир вилајәтдән ҝәлиб ајағымызын алтындан нефти-газы чыхарыб сатмагла милјардлара саһиб олмусунуз, бизә дә аҹлыг вә сојугдан өлмәмәк үчүн о сәрвәтләрдән ијнә уҹу гәдәр пај верин. Бу кими "ҝүнаһларын" давамыны садаламаг олар. Амма онларын ән бағышланмаз "сәһви" Имам Һүсејнчи олмаларыдыр. Бунлар һәр ил минләрлә инсаны башларына топлајараг "Һүсејн-Һүсејн" дејир, Језидә ләнәтләр јағдырыр. Бунунла кифајәтләнмәјиб зәманәмизин Мүавијә-Језидләринә дә даш толазлајырлар. Бу арада кимләрсә бизимкиләрин башына ағыл гојараг дејирләр ки, мәһәррәмлик вә Ашурадан горхун. Иранда бизим ағалығын ахырына бу Ашуралар чыхды. Сизин дә падшаһлығынызы мәһз бу мәрасимләр башыныза учураҹаг. Башга сөзлә, ја сиз Ашураны бу мәмләкәтдән јығышдыраҹагсыныз, ја да Ашура сизи бу өлкәдән говуб чыхараҹаг. Бу садәлөвһләр дә Имам Һүсејн (ә) мәктәбини танымадан билмәдән ону јыхмаға галхыблар. Аллаһ ахырымызы хејрә ҹаласын. Бирҹә нөгтәни гејд етмәк истәрдик ки, бу өлкәни идарә едәнләр әлләрини наһаг гана буладылар. Өзү дә Нардаран кими Имам Һүсејн (ә) оҹағында. Өлкәмиздә бу ишин мәсулијјәтинин нә гәдәр ағыр оламасыны тәкҹә шејх Аллашүкүр Пашазадә билир. Она ҝөрә дә һаҹы Талеләрә террорист дејиб дурур, нардаранлыларын һаггында чох еһтијатла данышыр. О билир ки, бәзи ҝүнаһлары адама Аллаһ бағышлајар, амма нардаранлы бағышламаз.
Мүбариз Руһаниләр Ҹәмијјәти