05 Dekabr 2013

İnsanlar arasında qədim zamanlardan yayılmış zinət əşyalarından biri üzükdür. Çoxları üzüyü zinət əşyası kimi istifadə etsə də, bəzi üzüklərdə xüsusi mənəvi təsir, güc var. Ən sadə halda nişan üzüyü iki gənc arasında izdivacı bildirir. Bu böyük bir mənəvi missiyadır. Qədim dövrdən barmağında nişan üzüyü olan gənc xanımdan aralaı dayıb, ona xüsusi ehtiram göstəriblər. Bir sözlə, üzüyün zahiri və batini səzciyyələri var.
Qədim dinlər və peyğəmbərlər arasında üzük çox yayılmış bir əşyadır. İlk üzüyü Həzrət Adəmin taxdığı bildirilir. Adəm behiştdən yer üzünə endirilərkən oradan bir üzük gətirdi (1). Sonra Nuhun da üzüyü olub. Böyük tufan zamanı Nuhun gəmisi qər q olmaq təhlükəsi ilə üzləşmişdi. Cəbrail nazil olub, Nuha bir dua öyrətdi. Nuh duanı oxuyandan sonra nicat tapdılar. Sonra Nuh “Allahdan gəlmiş belə təzirli sözləri özümlə gəzdirməyimə dəyər” deyib həmin duanı üzüyün üzərinə həkk etdi. (2)
Həzrət İbrahimi mancanaqla oda atmaq istəyəndə Cəbrail ona bir üzük gətirdi. İbrahim bu üzüyü taxıb oddan salamat çıxdı. (3)
Həzrət Süleymanda elə bir zikr vardı ki, bütün cinlər və şeytanlar ona tabe olmuşdu (4)
Həzrət Musanın iki Tövrat cümləsi yazılmış üzüyü vardı.
Həzrət İsanın iki İncil cümləsi yazlmış üzüyü vardı (5)
İslam Peyğəmbərinin (s) müxtəlif üzükləri olub. (6)İslamda üzük taxmaq müstəhəb işlərdəndir. Bu bir Peyğəmbər sünnəsidir. Bu barədə təvatir həddə rəvayətlər var. (8)
Həzrət Peyğəmbər (s) öz üzüyünü başqa əşyalarla birgə Həzrət Əliyə (ə) verdi. (9)

Hər bir peyğəmbər və məsum imamın taxdığı üzük üzərində xüsusi zikr yazılıb:
Həzrət Adəm:

«لا اله الاّ الله، محمّدٌ رسولُ الله، عليٌّ وليّ الله»

Həzrət Nuh:

«لا اله الاّ الله»

Həzrət Süleyman:

«سبحان مَنْ ألْجَمَ الجنَّ بكلماته»

Həzrət Musa:

«اِصْبِرْ تُوجَرْ، أُصْدُقْ تُنْجِ»

Həzrət İsa:

«طوبي لِعَبْدٍ ذكر الله مِن أجله، و الويل لِعَبدٍ نسي الله مِن أجله»

İslam Peyğəmbəri (s):

«محمّدٌ رسولُ الله»

Həzrət Əli (ə):

«ألْمُلْكُ لله»

İmam Həsən (ə):

«العزّة لله»

İmam Hüseyn (ə):

«انّ الله بالغ أمره»

İmam Səccad (ə)

«خَزِيَ وَ شَقِيَ قاتلُ حسين بن علي عليهما السلام»

İmam Baqir (ə):

«القوّة لِلّه جميعاً»

İmam Sadiq (ə):

«أنت ثقتي فاعصمني من خلقك»

İmam Kazim (ə):

«حسبي الله»

İmam Riza (ə):

«ماشاء الله، لا قوّة الاّ بالله»

Bəs üzükdən istifadə qaydaları necədir?
1.Üzüyün halqası gümüşdən olsa müstəhəb, dəmir və misdən olsa məkruhdur;
2.Müstəhəbdir ki, üzüyün qaşı bu daşlardan olsun: əqiq, firuzə, yaqut, Yəmən əqiqi, büllur, Çin hədidi, Nəcəf dürrü, zəmzəm daşı, zümrüd;
3.Üzüyü sağ ələ salmaq müstəhəb, sol ələ salmaq məkruhdur;
4.Üzüyü kiçik ya ona yanaşı barmağa taxmaq müstəhəbdir;
5.Kişi qızıl zinət əşyası, o cümlədən qızıl üzük taxa bilməz, haramdır;
6.Üzüyün üzərinə ayə və imamların üzüyündəki zikri yazmaq müstəhəbdir;
7.Allah və imam adı yazılmış üzüyü murdarı yuyarkən əldən çıxarmaq vacibdir;
8.Dəstəmazda quru yer qalmasın deyə üzüyü hərəkət etdirmək müstəhəbdir;
9.İşi yada salmaq üçün üzüyə nişan qoymaq məkruhdur. Namazın rəkət sayını bilmək üçün nişan qoymaq olar

Mənbələr:


1. امالي، شيخ صدوق، ص 456، ح 5.

2. همان؛ مكارم الاخلاق، ص 90.

3. همان.

4. تفسير علي بن ابراهيم قمي، ج 2، ص 236.

5. امالي، ص 456، ح 5؛ مكارم الاخلاق، ص 90.

6. وسائل الشيعه، ج 5، ص 79، ح 5971.

7. كافي، ج 6، ص 469، ح 2.

8. براي اطلاع بيشتر، ر.ك: اعجاز نگين (اعجاز الفصّ).

9. علل الشرايع، ج 1، ص 166، ح 1.