14 Ијун 2014
Әрдәбилин ҹүмә намазы – 30 мај (9 хордад)

بسم الله الرحمن الرحیم
الحَمدُلله الَّذی خَلَق السمواتِ و الارض و جَعَل الظُلماتِ و النور ثُمّ الَّذینَ کَفَروا بِرَبّهم یَعدِلون وَ الصَّلوه وَ السَّلام عَلی الهادی البَشیر، السّراجِ المُنیر، سَیدنا سَید الانبیاء وَ المُرسَلین، ابی القاسِم محمّد و علی آله الطَیبینَ الطاهِرین وَ لا سیَّما بَقیه الله فی الاَرَضین
Өзүмү вә бүтүн әзизләри илаһи тәгваја дәвәт едирәм
"Һувә мәәкум әјнәма кунтум" (Сиз һарада олсаныз, О сизинләдир) сөзүнә етигад тәгванын мүгәддимәсидир
Тәгванын әсас амилләриндән мүгәддимәләриндән бири будур ки, инсан өзүнү һәмишә Аллаһын һүзурунда, нәзәри өнүндә ҝөрсүн. Имам Садиг (ә) Исһаг адлы шәхсә бујурур: "Аллаһдан елә горх ки, санки Онун ҝөрүрсән." Әҝәр сән дә Аллаһы ҝөрмәсән, О сәни ҝөрүр. Әҝәр инсан бу мәгама чатмаса, ән азы Аллаһын ону ҝөрмәсинә етигадыны итирмәмәлидир. Әҝәр инсан дүшүнсә ки, Аллаһ ону ҝөрмүр, күфрә батыб. Аллаһын ону ҝөрдүјүнә инаныб ҝүнаһ едән шәхс Јараданы ади инсанлар гәдәр дәјәрләндирмир. Ахы инсан башгаларынын ҝөзү гаршысында сәһвә јол вермәмәјә чалышыр. Һансы ки, Аллаһ ону ҝөрдүјү һалда ҝүнаһа јол верир.
Аллаһын бүтүн ишләрдән хәбәрдарлығы
Аллаһ-Таала бу мөвзу барәдә Гуранда бујурур: "Онлар (хәјанәтләрини) инсанлардан ҝизләтсәләр дә, Аллаһдан ҝизләдә билмәзләр. Онлар (Аллаһа) хош ҝетмәјән сөзләри үрәкләриндә тутдугда белә, јенә О, онларын јанындадыр (Аллаһ онлары билир). Аллаһ онларын нәләр етдијини биләндир." (Ниса, 108). Аллаһ бәзи инсанларын пис әмәли башгаларындан ҝизләдиб, Ондан ҝизләмәмәсиндән наразылыг едир. Аллаһ һәр шеји ҝөрүр. Аллаһы нәзәрә алмадан пис рәфтар едән инсана хатырладылыр ки, Аллаһ бүтүн ишләрдән хәбәрдардыр.
Аләмдәки зәррәләрин инсаны тәһгир етмәсинин сәбәби инсанын Аллаһы тәһгир етмәсидир
Әҝәр инсан Аллаһы саја салмаса, Онун гаршысында ҝүнаһ иш ҝөрсә, бу сајмамазлыг сәбәб олар ки, варлыг аләминин зәррәләри инсаны тәһгир етсин. Зәррәләрин тәбиәтиндә белә бири хүсусијјәт вар ки, ким Аллаһа гаршы гијам галдырса, Аллаһы сајмаса, аләм дә о инсана һәгарәтлә бахар. Әнам, 124: "Онлара бир ајә ҝәлдији заман: “Аллаһын пејғәмбәрләринә верилдијинин (нүбүввәтин, мөҹүзәләрин) мисли бизә верилмәјинҹә, биз иман ҝәтирмәјәҹәјик!” – дејәрләр. Аллаһ Пејғәмбәрлији һара (кимә) ҝөндәрәҹәјини Өзү даһа јахшы билир. Ҝүнаһкарлар Аллаһын һүзурунда етдикләри мәкрләрә ҝөрә зилләтә вә шиддәтли әзаба дүчар олаҹаглар!" "Сәғар" сөзү һәгарәт мәнасыны билдирир. Аллаһ бујурур ки, тезликлә һәгарәтә дүчар оларлар. Амма бу һәгарәт халгын ҝөзүндә һәгарәт дејил, Аллаһын нәзәриндә һәгарәтдир. Аллаһа гаршы мәкрин ҹавабы дүнја вә Ахирәтдә Аллаһ гаршысында һәгарәтдир.
Намазын руһу Аллаһын һүзуруну һисс етмәкдир
Намазын маһијјәти, руһу будур ки, инсан Аллаһын гаршысында дурдуғуну һисс етсин. Бу һал муһазатдыр. Һәмин мәгамдан инсаны Аллаһын ад вә сифәтләринә сејри башлајыр.
Намаз бу дејил ки, онун сөзләринин мәнасыны фикирләшәсән. Бу сөзләр бир васитәдир. Намазын маһијјәти исә өзүнү Аллаһын гаршысында ҝөрмәкдир. Аллаһ гаршысында дајанмыш инсан онун затына вара билмәдијиндән, ад вә сифәтләрини сејр едир. О, истәмәдән мүгајисә апарыр. Ҝөрүр ки, һеч һәр шејин гаршысында дајаныб. Өзүнү һеч ҝөрән инсан дуаја башлајыр. Һеч һәр шејдән еһтијаҹларыны истәјир. Јангы, тәшнәлик бурада башлајыр. Чүнки һечдә һәр шејә јахынлашмаг јангысы вар. Бу јангы инсанын хилгәтиндә гәрар верилиб. Елә буна ҝөрә варлыг аләминдә һәмин тәшнәлијин ҹавабы вар.
Бөјүјә јахынлашмаг мејли инсанын фитрәтиндәдир
Инсанын ән бөјүјүн затына, маһијјәтинә јахынлашмаг истәји фитри истәкдир вә бу јахынлашмада ән бөјүк мәнәви ләззәт вар. Бөјүјә мејл фитри истәкдир. Инсаны даһа бөјүк варлыг ҹәзб едир. Биз бөјүклүјүн маһијјәти илә таныш олмадығымыздан һәмин мәнәви ләззәти дәрк етмирик. Инсан даһа бөјүјүн гаршысында дајананда јахынлашмаг истәјир. Онда бир јангы баш галдырыр. Ешг, бөјүјә јахынлашмаг шөвгү бу мәгамда өзүнү ҝөстәрир.
Аллаһа тәшнәлик сонсузлуға тәшнәликдир
Инснын шәни артдыгҹа јахынлашма јангысы да ҝүҹләнир. Бәзән инсан һәсрәт чәкир ки, бир дәфә Онун ҹәмалыны ҝөрәјди. Һаггын шәнинә тәшнәлик сонсузлуға тәшнәликдир. Бу тәшнәлијин, јангынын дајанаҹағы јохдур. Бу јангы бәзән инсанын арамлығыны әлиндән алыр, һәтта мәһвә апарыр. Һәзрәт Шүејбин ҝөзләри үч дәфә кор олмушду. Аллаһ-Таала бујурду ки, нә вахта гәдәр сәнин ҝөзләринин ишығыны гајтармалыјам? Шүејб ҹаваб верди ки, Пәрвәрдиҝара, Сәни ҝөрәндә сәбрим түкәнир!
Бәндәнин "ләббәјк" јангысы
Аллаһын ҹамал вә ҹәлалынын сејриндә јангы ҝүнбәҝүн шиддәтләнир. Инсан Аллаһы чағырыр, Онун бир ләббәјк ҹавабы үчүн аловланыр. Бу јолда һәјатыны итирәни гынамағын јери јохдур. Бу дуаны јадда сахлајын: "Вәла туһликни ја илаһи ғәммән һәтта тәстәҹибә ли вә туәррифәнил-иҹабәтә фи дуаи". Јәни Пәрвәрдиҝара, Сәнин ләббәјкини ешидәнә гәдәр мәни өлдүрмә. Бәндәнин мөвланы чағырмасы вә мөвланын она ләббәјк демәси неҹә ҝөзәлдир! Шаирин тәбиринҹә, Сәнин горху, ешгин бир лүтфдүр вә һәр ја Рәбб чағырышында бир ләббәјк вар.
Бу јангы сәбәб олур ки, инсан бәзән тәһлүкә доғуран ибадәтә мәшғул олсун. Бәзиләри чох ағыр ријазәтә гәдәм гојуб. Нә үчүн? Нә үчүн динимиз ағыр ријазәтләрин бәзисинин гаршысыны алыр? Таһа, 2: "Биз Гураны сәнә мәшәггәт чәкмәјин үчүн назил етмәдик! (Пејғәмбәр ајаг үстә, бармагларынын уҹунда дуруб о гәдәр намаз гылмышды ки, мүбарәк ајаглары шишмишди)." Бәзиләри дејир ки, Пејғәмбәр (с) ачыг дәвәтә кечән кими мүшрикләр мүхалифәтә башлады. Пејғәмбәр (с) бујурду ки, ирад мәндәдир. О халгы гынамады. Мәрһум Шаһабади һәзрәт Пејғәмбәрин (с) һәмин дөврдә ағыр ријазәтә башладығыны дејир. Аллаһ бу заман белә бир ријазәт истәмәдијини бујурур. Амма мөвзу мәрһум Шаһабадинин бујурдуғундан даһа ҝенишдир. Инсан һаггын ҹамал вә ҹәлалыны нә гәдәр чох сејр етсә, даһа чох вәһдәтә гәрг олур. Шаир дејир ки, заһирдә гуру саһилләр, батин исә вәһдәтә гәрг олмуш!
Инсан бу үмманда гәрг олдугҹа, һеч олдуғуну дәрк едир. Бу һал заман өтдүкҹә, ҝүҹләнир. Төвбә, 72: "Аллаһдан олан бир разылыг исә (бунларын һамысындан) даһа бөјүкдүр." Бу мәгамда Аллаһ ријазәтдә өзүнү һәлак едәнә дајан бујурур.
Зәррәләр јолчунун јангысына ҹаваб верир
Аллаһ өзү инсанда бу јангы үчүн мүгәддимә һазырлајыб. Өзү бу јангыја дәјәр вериб. Чыхыш јолуну да өзү ҝөстәриб. Аләмдәки зәррәләр инсанын јангысына ҹаваб верир. Варлыг аләминин низамы бу мүгәддәс јангыны сираб едир. Амма јангы ади су илә јатырылмыр. Шаир бујурур ки, фәратда батсам да јангым ҝүҹләнир.
Су тәшнә инсанын ардынҹа
Аллаһ өз лүтф вә мәрһәмәт сујуну елә јарадыб ки, бу су инсанын ардынҹа ҝедир. Ади һәјатда сусуз инсан су сорағындаса, илаһи јолда рәһмәт сују инсаны ахтарыр. Әнфал, 23: "Әҝәр Аллаһ (әзәлдән) онларда бир хејир (олаҹағыны) билсәјди, (һагг сөзү) онлара ешитдирәрди. Онлар ешитмәсәјдиләр белә, јенә дә (һагдан инадла) үз чевирәрәк дөнүб ҝедәрдиләр." Шаир дејир ки, дүнјада тәшнә су сорағындаса, тәшнәләр дүнјасында су тәшнә ардынҹадыр. Тәшнә су дејиб фәрјад чәкир, су исә тәшнә дејиб фәрјад гопарыр.
Су ардынҹа ҝәзән һарададыр? Сују динләјә билән ешидир ки, су "јағыш сәмадан ендији кими тәшнә сорағынҹа ҝәзирәм" дејир.
Мөвлананын тәбиринҹә, ашигин изтирабыны јатыран онун сорағынҹа сәмадан енән јағыш кими ҝәлән ҹавабдыр.
Тәшнә јата биләрми? Сусуз адамын јухусу ҝәләрми? Ајдын мәсәләдир ки, сусузлугдан јананын ҝөзүнә јуху ҝетмәз. Шаир дејир ки, сәхавәт еһтијаҹлы сорағынҹа ҝәзир, еһсан мөһтаҹы ахтарыр.
Бу тәшнә инсаны бир рәвајәтлә сизин үчүн тәсвир едим. Рәвајәтдә дејилир ки, Пејғәмбәр рүкуја ҝедәндә сәһабә онун нә вахт рүкудан галхаҹағы барәдә дүшүнүрдү. Сәҹдәјә ҝедәндә дејирдиләр ки, ҝөрәсән сәҹдәдән галхаҹаг?
Гәфләт һагг јолчусунун мәһв олма сәбәбидир
Алимләрдән бири нәгл едир ки, Мәшһәддә Имам Ризанын (ә) һәрәминин банында мараглы бир һадисә баш вермишди. Бөјүк ариф Шејх Һәсәнәли Исфәһани дамда намаз гылармыш. Бир дәфә сәҹдәдә о гәдәр галыр ки, гар үсүтүнү тамам өртүр. Ҝөзәл дејибләр ки, инсанын өз ҹанындан гәфләтдә галмасы һәлакәтә сәбәб олар. Һәзрәт Пејғәмбәр (с) бујурур ки, ҝөзүм јатыр, гәлбим ојагдыр.
"Бизи раһат ет, Билал!"
Азан вахты чатанда һәзрәт Пејғәмбәр (с) Билала бујурармыш ки, бизи раһат ет, Билал. Еј бир өмүр намаздан хәбәрсиз галан, алны сәҹдә ҝөрмәјәнләр! Тезликлә баша дүшәҹәксиниз ки, нә итирмисиниз. Һәлә ҝеҹәдир, сәбр един, ҝүн доғсун. О заман әлдән чыхардығынызы ҝөрәҹәксиниз. Онда дејәҹәксиниз ки, сәҹдә гылмаг истәјирәм. Амма артыг бу имкан јохдур. Гәләм, 42: "Иш чәтинләшәҹәји вә сәҹдәјә дәвәт олунаҹаглары ҝүн онлар (сәҹдә етмәјә) гадир олмајаҹаглар." Ҝөрүн, Пејғәмбәрин (с) вүҹудунда неҹә бир говға гопурду ки, Билала "бизи раһат ет" бујурурду. Јәни азан де, Аллаһын һүзурунда дајанаг, Онунла раз-нијаз едәк. Пејғәмбәрин (с) зөвҹәси нәгл едир ки, һәмин вахт Пејғәмбәр (с) санки кимсәни ҝөрмүрдү, нә аиләни, нә дә достлары!
Ҝөрүн Пејғәмбәри (с) неҹә бир ҹазибә ағушуна алыбмыш. Бу ҹазибә инсаны апара биләр. Апарылан исә ҝери гајытмаз. Инсанын гијмәти бу ҹазибә илә билинәр.
Пәрвәрдиҝара! Өз лүтф вә кәрәминлә, бу мәнәви мәгамы бизә даддыр.
Икинҹи хүтбә
"Һувә мәәкум әјнәма кунтум" (Сиз һарада олсаныз, О сизинләдир) сөзүнә етигад тәгванын мүгәддимәсидир
Тәгванын әсас амилләриндән мүгәддимәләриндән бири будур ки, инсан өзүнү һәмишә Аллаһын һүзурунда, нәзәри өнүндә ҝөрсүн. Имам Садиг (ә) Исһаг адлы шәхсә бујурур: "Аллаһдан елә горх ки, санки Онун ҝөрүрсән." Әҝәр сән дә Аллаһы ҝөрмәсән, О сәни ҝөрүр. Әҝәр инсан бу мәгама чатмаса, ән азы Аллаһын ону ҝөрмәсинә етигадыны итирмәмәлидир. Әҝәр инсан дүшүнсә ки, Аллаһ ону ҝөрмүр, күфрә батыб. Аллаһын ону ҝөрдүјүнә инаныб ҝүнаһ едән шәхс Јараданы ади инсанлар гәдәр дәјәрләндирмир. Ахы инсан башгаларынын ҝөзү гаршысында сәһвә јол вермәмәјә чалышыр. Һансы ки, Аллаһ ону ҝөрдүјү һалда ҝүнаһа јол верир.
Аллаһын бүтүн ишләрдән хәбәрдарлығы
Аллаһ-Таала бу мөвзу барәдә Гуранда бујурур: "Онлар (хәјанәтләрини) инсанлардан ҝизләтсәләр дә, Аллаһдан ҝизләдә билмәзләр. Онлар (Аллаһа) хош ҝетмәјән сөзләри үрәкләриндә тутдугда белә, јенә О, онларын јанындадыр (Аллаһ онлары билир). Аллаһ онларын нәләр етдијини биләндир." (Ниса, 108). Аллаһ бәзи инсанларын пис әмәли башгаларындан ҝизләдиб, Ондан ҝизләмәмәсиндән наразылыг едир. Аллаһ һәр шеји ҝөрүр. Аллаһы нәзәрә алмадан пис рәфтар едән инсана хатырладылыр ки, Аллаһ бүтүн ишләрдән хәбәрдардыр.
Аләмдәки зәррәләрин инсаны тәһгир етмәсинин сәбәби инсанын Аллаһы тәһгир етмәсидир
Әҝәр инсан Аллаһы саја салмаса, Онун гаршысында ҝүнаһ иш ҝөрсә, бу сајмамазлыг сәбәб олар ки, варлыг аләминин зәррәләри инсаны тәһгир етсин. Зәррәләрин тәбиәтиндә белә бири хүсусијјәт вар ки, ким Аллаһа гаршы гијам галдырса, Аллаһы сајмаса, аләм дә о инсана һәгарәтлә бахар. Әнам, 124: "Онлара бир ајә ҝәлдији заман: “Аллаһын пејғәмбәрләринә верилдијинин (нүбүввәтин, мөҹүзәләрин) мисли бизә верилмәјинҹә, биз иман ҝәтирмәјәҹәјик!” – дејәрләр. Аллаһ Пејғәмбәрлији һара (кимә) ҝөндәрәҹәјини Өзү даһа јахшы билир. Ҝүнаһкарлар Аллаһын һүзурунда етдикләри мәкрләрә ҝөрә зилләтә вә шиддәтли әзаба дүчар олаҹаглар!" "Сәғар" сөзү һәгарәт мәнасыны билдирир. Аллаһ бујурур ки, тезликлә һәгарәтә дүчар оларлар. Амма бу һәгарәт халгын ҝөзүндә һәгарәт дејил, Аллаһын нәзәриндә һәгарәтдир. Аллаһа гаршы мәкрин ҹавабы дүнја вә Ахирәтдә Аллаһ гаршысында һәгарәтдир.
Намазын руһу Аллаһын һүзуруну һисс етмәкдир
Намазын маһијјәти, руһу будур ки, инсан Аллаһын гаршысында дурдуғуну һисс етсин. Бу һал муһазатдыр. Һәмин мәгамдан инсаны Аллаһын ад вә сифәтләринә сејри башлајыр.
Намаз бу дејил ки, онун сөзләринин мәнасыны фикирләшәсән. Бу сөзләр бир васитәдир. Намазын маһијјәти исә өзүнү Аллаһын гаршысында ҝөрмәкдир. Аллаһ гаршысында дајанмыш инсан онун затына вара билмәдијиндән, ад вә сифәтләрини сејр едир. О, истәмәдән мүгајисә апарыр. Ҝөрүр ки, һеч һәр шејин гаршысында дајаныб. Өзүнү һеч ҝөрән инсан дуаја башлајыр. Һеч һәр шејдән еһтијаҹларыны истәјир. Јангы, тәшнәлик бурада башлајыр. Чүнки һечдә һәр шејә јахынлашмаг јангысы вар. Бу јангы инсанын хилгәтиндә гәрар верилиб. Елә буна ҝөрә варлыг аләминдә һәмин тәшнәлијин ҹавабы вар.
Бөјүјә јахынлашмаг мејли инсанын фитрәтиндәдир
Инсанын ән бөјүјүн затына, маһијјәтинә јахынлашмаг истәји фитри истәкдир вә бу јахынлашмада ән бөјүк мәнәви ләззәт вар. Бөјүјә мејл фитри истәкдир. Инсаны даһа бөјүк варлыг ҹәзб едир. Биз бөјүклүјүн маһијјәти илә таныш олмадығымыздан һәмин мәнәви ләззәти дәрк етмирик. Инсан даһа бөјүјүн гаршысында дајананда јахынлашмаг истәјир. Онда бир јангы баш галдырыр. Ешг, бөјүјә јахынлашмаг шөвгү бу мәгамда өзүнү ҝөстәрир.
Аллаһа тәшнәлик сонсузлуға тәшнәликдир
Инснын шәни артдыгҹа јахынлашма јангысы да ҝүҹләнир. Бәзән инсан һәсрәт чәкир ки, бир дәфә Онун ҹәмалыны ҝөрәјди. Һаггын шәнинә тәшнәлик сонсузлуға тәшнәликдир. Бу тәшнәлијин, јангынын дајанаҹағы јохдур. Бу јангы бәзән инсанын арамлығыны әлиндән алыр, һәтта мәһвә апарыр. Һәзрәт Шүејбин ҝөзләри үч дәфә кор олмушду. Аллаһ-Таала бујурду ки, нә вахта гәдәр сәнин ҝөзләринин ишығыны гајтармалыјам? Шүејб ҹаваб верди ки, Пәрвәрдиҝара, Сәни ҝөрәндә сәбрим түкәнир!
Бәндәнин "ләббәјк" јангысы
Аллаһын ҹамал вә ҹәлалынын сејриндә јангы ҝүнбәҝүн шиддәтләнир. Инсан Аллаһы чағырыр, Онун бир ләббәјк ҹавабы үчүн аловланыр. Бу јолда һәјатыны итирәни гынамағын јери јохдур. Бу дуаны јадда сахлајын: "Вәла туһликни ја илаһи ғәммән һәтта тәстәҹибә ли вә туәррифәнил-иҹабәтә фи дуаи". Јәни Пәрвәрдиҝара, Сәнин ләббәјкини ешидәнә гәдәр мәни өлдүрмә. Бәндәнин мөвланы чағырмасы вә мөвланын она ләббәјк демәси неҹә ҝөзәлдир! Шаирин тәбиринҹә, Сәнин горху, ешгин бир лүтфдүр вә һәр ја Рәбб чағырышында бир ләббәјк вар.
Бу јангы сәбәб олур ки, инсан бәзән тәһлүкә доғуран ибадәтә мәшғул олсун. Бәзиләри чох ағыр ријазәтә гәдәм гојуб. Нә үчүн? Нә үчүн динимиз ағыр ријазәтләрин бәзисинин гаршысыны алыр? Таһа, 2: "Биз Гураны сәнә мәшәггәт чәкмәјин үчүн назил етмәдик! (Пејғәмбәр ајаг үстә, бармагларынын уҹунда дуруб о гәдәр намаз гылмышды ки, мүбарәк ајаглары шишмишди)." Бәзиләри дејир ки, Пејғәмбәр (с) ачыг дәвәтә кечән кими мүшрикләр мүхалифәтә башлады. Пејғәмбәр (с) бујурду ки, ирад мәндәдир. О халгы гынамады. Мәрһум Шаһабади һәзрәт Пејғәмбәрин (с) һәмин дөврдә ағыр ријазәтә башладығыны дејир. Аллаһ бу заман белә бир ријазәт истәмәдијини бујурур. Амма мөвзу мәрһум Шаһабадинин бујурдуғундан даһа ҝенишдир. Инсан һаггын ҹамал вә ҹәлалыны нә гәдәр чох сејр етсә, даһа чох вәһдәтә гәрг олур. Шаир дејир ки, заһирдә гуру саһилләр, батин исә вәһдәтә гәрг олмуш!
Инсан бу үмманда гәрг олдугҹа, һеч олдуғуну дәрк едир. Бу һал заман өтдүкҹә, ҝүҹләнир. Төвбә, 72: "Аллаһдан олан бир разылыг исә (бунларын һамысындан) даһа бөјүкдүр." Бу мәгамда Аллаһ ријазәтдә өзүнү һәлак едәнә дајан бујурур.
Зәррәләр јолчунун јангысына ҹаваб верир
Аллаһ өзү инсанда бу јангы үчүн мүгәддимә һазырлајыб. Өзү бу јангыја дәјәр вериб. Чыхыш јолуну да өзү ҝөстәриб. Аләмдәки зәррәләр инсанын јангысына ҹаваб верир. Варлыг аләминин низамы бу мүгәддәс јангыны сираб едир. Амма јангы ади су илә јатырылмыр. Шаир бујурур ки, фәратда батсам да јангым ҝүҹләнир.
Су тәшнә инсанын ардынҹа
Аллаһ өз лүтф вә мәрһәмәт сујуну елә јарадыб ки, бу су инсанын ардынҹа ҝедир. Ади һәјатда сусуз инсан су сорағындаса, илаһи јолда рәһмәт сују инсаны ахтарыр. Әнфал, 23: "Әҝәр Аллаһ (әзәлдән) онларда бир хејир (олаҹағыны) билсәјди, (һагг сөзү) онлара ешитдирәрди. Онлар ешитмәсәјдиләр белә, јенә дә (һагдан инадла) үз чевирәрәк дөнүб ҝедәрдиләр." Шаир дејир ки, дүнјада тәшнә су сорағындаса, тәшнәләр дүнјасында су тәшнә ардынҹадыр. Тәшнә су дејиб фәрјад чәкир, су исә тәшнә дејиб фәрјад гопарыр.
Су ардынҹа ҝәзән һарададыр? Сују динләјә билән ешидир ки, су "јағыш сәмадан ендији кими тәшнә сорағынҹа ҝәзирәм" дејир.
Мөвлананын тәбиринҹә, ашигин изтирабыны јатыран онун сорағынҹа сәмадан енән јағыш кими ҝәлән ҹавабдыр.
Тәшнә јата биләрми? Сусуз адамын јухусу ҝәләрми? Ајдын мәсәләдир ки, сусузлугдан јананын ҝөзүнә јуху ҝетмәз. Шаир дејир ки, сәхавәт еһтијаҹлы сорағынҹа ҝәзир, еһсан мөһтаҹы ахтарыр.
Бу тәшнә инсаны бир рәвајәтлә сизин үчүн тәсвир едим. Рәвајәтдә дејилир ки, Пејғәмбәр рүкуја ҝедәндә сәһабә онун нә вахт рүкудан галхаҹағы барәдә дүшүнүрдү. Сәҹдәјә ҝедәндә дејирдиләр ки, ҝөрәсән сәҹдәдән галхаҹаг?
Гәфләт һагг јолчусунун мәһв олма сәбәбидир
Алимләрдән бири нәгл едир ки, Мәшһәддә Имам Ризанын (ә) һәрәминин банында мараглы бир һадисә баш вермишди. Бөјүк ариф Шејх Һәсәнәли Исфәһани дамда намаз гылармыш. Бир дәфә сәҹдәдә о гәдәр галыр ки, гар үсүтүнү тамам өртүр. Ҝөзәл дејибләр ки, инсанын өз ҹанындан гәфләтдә галмасы һәлакәтә сәбәб олар. Һәзрәт Пејғәмбәр (с) бујурур ки, ҝөзүм јатыр, гәлбим ојагдыр.
"Бизи раһат ет, Билал!"
Азан вахты чатанда һәзрәт Пејғәмбәр (с) Билала бујурармыш ки, бизи раһат ет, Билал. Еј бир өмүр намаздан хәбәрсиз галан, алны сәҹдә ҝөрмәјәнләр! Тезликлә баша дүшәҹәксиниз ки, нә итирмисиниз. Һәлә ҝеҹәдир, сәбр един, ҝүн доғсун. О заман әлдән чыхардығынызы ҝөрәҹәксиниз. Онда дејәҹәксиниз ки, сәҹдә гылмаг истәјирәм. Амма артыг бу имкан јохдур. Гәләм, 42: "Иш чәтинләшәҹәји вә сәҹдәјә дәвәт олунаҹаглары ҝүн онлар (сәҹдә етмәјә) гадир олмајаҹаглар." Ҝөрүн, Пејғәмбәрин (с) вүҹудунда неҹә бир говға гопурду ки, Билала "бизи раһат ет" бујурурду. Јәни азан де, Аллаһын һүзурунда дајанаг, Онунла раз-нијаз едәк. Пејғәмбәрин (с) зөвҹәси нәгл едир ки, һәмин вахт Пејғәмбәр (с) санки кимсәни ҝөрмүрдү, нә аиләни, нә дә достлары!
Ҝөрүн Пејғәмбәри (с) неҹә бир ҹазибә ағушуна алыбмыш. Бу ҹазибә инсаны апара биләр. Апарылан исә ҝери гајытмаз. Инсанын гијмәти бу ҹазибә илә билинәр.
Пәрвәрдиҝара! Өз лүтф вә кәрәминлә, бу мәнәви мәгамы бизә даддыр.
Икинҹи хүтбә
بسم الله الرحمن الرحیم
Өзүмү вә бүтүн әзизләри илаһи тәгваја дәвәт едирәм
Бир ҝөз гырпымында һәр шејин дәјишмәси
Инсан чох ајыг олмалыдыр. Чүнки бу дүнјада бир анда һәр шеј дәјишир. Инсан ја Ҹәһәннәм, ја да Ҹәннәт әһли олур. Бир ан ҝөзү гапамаг лазымдыр ки, һәр шеј дәјишсин вә башга бир аләмдә ҝөзләрини ачасан. О дүнјада нә варса, бу дүнјадакындан фәргләнәҹәк. Рәвајәтдә дејилир ки, мөмин дүнјадан ҝедәндә, гәбрә гојуланда һәлә кәфәни гурумамыш һурулејнлә ҝөрүшәр.
Хәвариҹ атанын тәри гурумамыш Ҹәһәннәмә дахил олар
Һәзрәт Пејғәмбәр һәзрәт Әлијә бујурду: "Ја Әли, хәвариҹлә дөјүшәҹәксән. Онлардан өлдүрүләнләр атларынын тәри гурумамыш Ҹәһәннәмә дахил олаҹаг." Јәни бир анда вәзијјәт дәјишәҹәк.
Дүнјадан саламат ҝетмәк еһтијаҹымыз
Бизим һазыркы еһтијаҹымыз дүнјадан саламат ҝетмәкдир. Чох һәссас олмалыјыг. Хаҹә Нәсирәддин Туси дејир ки, инсанын дүнјадан саламат ҝетмәси мүһүмдүр. Һәзрәт Пејғәмбәр (с) бујурур ки, һәр нәдә ҝүзәштә ҝетсәниз, бу мөвзуда ҝүзәштә ҝетмәјин, бу ишдә пешманчылығын сону јохдур. Сорушурлар ки, Гуранын һансы ајәси башгаларындан чәтиндир? Бу ајә кими инсанын гәддини гыран ајә јохдур: "Мәним һүзурумда сөз ҝүләшдирмәјин." (Гаф, 29). Аллаһ бујурур ки, Онун һөкмү вериләндән сонра иш тамам олур, даһа гуртулуш јохдур. Бу ајәдән нә гәдәр үзүлсәк, јери вар.
3 шәбан – Имам Һүсејнин (ә) мөвлуд ҝүнү
Гаршыдан 3 шәбан ҝәлир. Имам Һүсејнин мөвлуд ҝүнү јахынлашыр. Биз онун һаггында неҹә даныша биләрик? Бу барәдә китаблар јазылыб, сөһбәтләр олунуб. Әзизләр! Әҝәр Имама еһтирам ҝөстәрмәк истәјирсинизсә, онун шәхсијјәти һаггында бир китаб охујун вә мүгајисә апарын.
Ингилаб Кешикчиләри ҝүнү
Һәмин ҝүнү Ингилаб Кешикчиләри ҝүнү адландырыблар. Кешикчинин дәјәри онун нәјин кешијини чәкмәсиндәдир. Биз һамымыз кешикчијик. Амма нәјин кешијини чәкирик? Бәзиләри шәхси һәјатыны, оланларыны горумагла мәшғулдур. Бәзиләри һарам газанҹынын кешијини чәкир. Имам Һүсејнин (ә) мөвлуд ҝүнүнү она ҝөрә Ингилаб Кешикчиләри ҝүнү адландырыблар ки, Имам Һүсејн нәјин кешијиндә дурмушдуса, онлар да һәмин шејин кешијиндәдир.
Имам Һүсејн нәјин кешијиндә иди?
Дејирләр ки, Имам "мәалими-дин" кешијиндә дајанмышды. Нәдир мәалими-дин? Бу иҹтимаи бир өһдәчиликдир. Әмр бе мәруф вә нәһј әз мүнкәр нәзәрдә тутулур. Башга бир иш ҹәмијјәтин тәһлүкәсизлијидир. Бу сырада шәһәрләрин абадлашдырылмасы да вар. Һәзрәт бујурурду ки, өлкәни ислаһ етмәк истәјирәм. Бејтүл-малын әдаләтлә бөлүнмәси дә бу гәбилдәндир. Имам (ә) мәалими-дин дејәндә бунлары нәзәрдә тутуб. Әдаләтин тәмини, һаггын мүдафиәсиндә дајаныб батилә гаршы чыхмаг, зүлм гаршысында сусмамаг, иззәт јолунда ҹандан кечмәк, зүлмә бојун әјмәмәк мәалими-диндәндир.
Биз бу дүшүнҹә илә разылашыр вә ләббәјк ја Һүсејн дејирик. Неҹә ки, Аллаһа ләббәјк дејирик. Чүнки Һүсејнин шәхси сөзү олмајыб.
Ибн Аббас дејир: Һүсејн Кәрбәлаја ҝедәндә јухуда ҝөрдүм ки, Ҹәбраил Кәбәнин кәнарында Һүсејнин әлләриндән тутуб дејир: "Еј ҹамаат, ҝәлин Аллаһа бејәт един!" Һүсејнин әли елә Аллаһын әлидир.
Мәалими-дин олмајан нәдир?
Мәалими-дин Имам Һүсејнин әкси дејил ки, мәҹлисин башында гојаг. Имам Һүсејнә он ҝүн ағламаг мәалими-дин сајылмыр. Он ҝүн гара көјнәк ҝејмәклә, дујғулары изһар етмәклә, он ҝүн телефонларын зәнҝини дәјишмәклә вәзифә јеринә јетирилмиш олмур. Һүсејн (ә) амалларыны һүсејнијјәдә һәбс етмәк, мәсиһиләр һәзрәт Мәсиһи килсәдә һәсб етдији кими давранмаг мәалими-дин дејил. Мүсәлман секулјарлар Аллаһын јерини јалныз мәсҹиддә ҝөрүр. Имам Һүсејн исә һөкумәт тәшкил етмәк истәјирди. О бу ишдә өз ата-бабасынын јолуну ҝедирди.
Бәзиләри дејир ки, сијасәти Кәрбәла һадисәси илә гарышдырмаг олмаз. Мүсибәтимиз елә будур. Имам Кәрбәлаја ҝедәндә бујурду ки, ата-бабамын јолуну ҝетмәк истәјирәм. Бабасы нә етмишди? Һәзрәт Пејғәмбәр Мәдинәдә һөкумәт гурду. Инди бәзиләри дејир ки, дин сијасәтдән ајрыдыр. Һәзрәт Әли (ә) Мәдинә вә Куфәдә Пејғәмбәрин јолуну ҝедиб һөкумәт гурду. Нә үчүн һәзрәт Мүслим Куфә ҹамаатындан бејәт истәјирди. Чүнки һөкумәт гурмаг гәрарында идиләр. Һакимијјәтә салеһләри ҝәтирмәк әзминдә идиләр. Мәалими-диндә бу ән јүксәк мәгсәдләрдәндир.
Аллаһдан истәјирик ки, бу ҝүнү дин кешикчиләринә мүбарәк гәрар версин, идеаллары Имам Һүсејн олсун. Неҹә ки, Ислам Ингилабынын идеалы Һүсејн Ашурасы иди.
Əзиз ҹанбазлар (ингилаб вә мүһарибә әлилләри)! Ҹанбаз ҝүнү мүнасибәти илә сиз әзизләри тәбрик едирик. Сизин тәгдиматынызда Имамын (р) бир сөзүнү јада салмаг бәс едир: "Ҹанбаз бәдәнинин бир парчасы торпагда галмыш шәһиддир." Мән әзиз ҹанбаз аиләләринә еһтирамымы билдирирәм.
Имам Хомејни вә һәгиги Исламын сәһнәјә ҝәтирилмәси
Имам Хомејнинин вәфат илдөнүмү ҝүнләрини јашајырыг. Имам өлкәдә вә хариҹдә мисли ҝөрүнмәмиш бир иш ҝөрдү. Өлкә дахилиндә милли игтидары һәјата гајтарды, хариҹдә Ислам ојанышына һәрәкәт верди.
İмам ҝөрдү ки, дүнја өлкәләрини ики һиссәјә бөлүбләр. Бир һиссә һакимијјәтдәдир, о бири һиссә әсарәтдә. Бир груп һөкм верир, башга бир груп јеринә јетирир. Имам ҝөрдү ки, Ислам үммәти фаҹиәли бир сүгут јашајыр. Үммәтин ҝәләҹәји гаранлыг иди. Һәзрәт Пејғәмбәр (с) бујурурду ки, мән сизи јер үзүнә һаким етмәк үчүн ҝәлдим. Амма үммәт һазырда әсарәт алтына дүшмүшдү.
Батил ҹәбһәси һәгиги Ислам гаршысында
Имам вәзијјәти дәјишмәк истәјирди. Амма бу иш аҹ ҹанаварларын ағзындан јағлы тикәни чыхармаг кими чәтин иди. Ислам мәдәнијјәти дүнја империализми тәрәфиндән истисмар олунур, онун дәриси сојулур. Тәбии ки, дүшмән ҹәбһәси бу вәзијјәти дәјишмәк истәјән Имамын гаршысында дајанаҹагды. Белә дә олду. Јахын Шәргдә бүтүн бөһранлар Ислам Ингилабындан сонра мејдана чыхды. Һәрби мүдахиләләр һәмин дөврә тәсадүф едир. 8 иллик мүһарибә Ингилабдан сонра баш верди. Тәһлүкәли сәләфи вә тәкфирчи груплар јарадылды, милләтләр арасы, тајфалар арасы ихтилафлары гызышдырдылар. Бүтүн бунлар Ингилабдан сонра ҝөбәләк кими ҹүҹәрди. Имамын дүшүнҹәси гаршысында ҹәбһә ачдылар. Имамын фикирләри онлар үчүн чох тәһлүкәли иди. Имам бөјүк аҝаһлыгла баша дүшдү ки, мәзһәб мәзһәбә гаршы гојулаҹаг. Илкин Ислам дөврүндә дә белә етдиләр. Тарих боју Ислам мәдәнијјәтини бу үсулла чөкүрүбләр.
Имамын һәгиги Исламы Америка исламындан фәргләндирмәкдә шаһ әсәри
Әҝәр сиздән Имамын шаһ әсәри һаггында сорушсалар, дејин ки, бу әсәр онун Исламы һәгиги вә Америка исламы олмагла ики гисмә бөлмәси олду. Имам әзмкарлыгла мејдана ҝириб һәгиги Ислам мејарларыны тәјин етди, үммәтин гаршысында бөјүк бир ҝөстәриҹи табло гојду. Бу табло үммәти чашгынлыгдан чыхарды. Бу мөвзуда тәблиғат вә әмәли аддымлар, семинарлар вә конфранслар тәшкили әсас вәзифәләримиздәндир. Мәгаләләр јазылмалы, трибуналардан сөз дејилмәлидир. Дүнјаја һәгиги Ислам мејарларыны танытдырмалыјыг.
Бөјүк Рәһбәрин бу һәфтә бујурдуғу кими бәзән сазишчилијә мүһарибәјә гаршы дајанмаг дону ҝејиндирилир. Һәзрәт Имам (р) бу иши нә үчүн ҝөрдү? Чүнки АБШ президенти Буш да Исламдан данышмаға башламышды. Рејган, Клинтон Исламдан данышырды. Сатгын падшаһлар, Сәддам Исламдан сөһбәт едирди. Бунлардан да писи Ислам дүнјасында шејтанын голларыны архадан бағлајыб шејтанлыг едән бири олду. Өзбәкистан адланан мәканда Ислам Кәримов адлы президент өлкәни тәзјиг алтында гојуб деди ки, дүнјада Ислам һаггында дејиләнләр јалнышдыр, Ислам мәнәм!!
Диҝәр тәрәфдән Имам ҝөрдү ки, Ислам динини һөрмәтдән салан, үммәтин зәрәринә ишләјән груплар вә дөвләтләр јараныр. Имам баша дүшдү ки, Ислам ады алтында фитнә јаратмаг истәјирләр. Обама бу ҝүнләрдә Әфганыстана ҝәлди, деди ки, биз Әфганыстанда гызларын мәктәбә ҝедә билмәси үчүн гурбанлар вердик, милјардлар хәрҹләдик. О, Ислам адындан данышан, гызларын тәһсилини һарам сајан Талибана ишарә едирди. Имам баша дүшүрдү ки, Ислам адыны үзәринә ҝөтүрән груплар үммәтин енержисини алаҹаг, ону ҝүҹдән салаҹаг.
Дини дин, мәзһәби мәзһәбә гаршы гојмаг фитнәси
Нә заман дини динә гаршы гојдуларса, уғур газандылар. Бизим дөврүмүздә бүтүн мүвәффәгијјәтләри бу мүстәвидә әлдә етдиләр. Дүшмәнин шаһ әсәри бу олду ки, Ислам баһарыны сүнни-шиә савашына чевирди. Ислам баһары ардыҹыл ингилабларла башлады. Дүшмән дәрһал мејдана дахил олду, сүнни-шиә гаршыдурмасы јаратды. Ислам вә мүсәлманлара ағыр зәрбә дәјди. Исламафобијаны ҝүҹләндирдиләр, динә ифрат јаратдылар. Мәлумат вар ки, һазырда ән ҝүҹлү күфр Әрәбистандадыр. Ислам дүнјасынын енержисини пуча чыхардылар. Исраил үчүн тәһлүкәсизлик золағы јаратдылар. Мүсәлманларын гәлбинә нифрәт тохуму сәпдиләр. Ҝүман етмәјин ки, ҝөбәләк кими ҹүҹәрән әл-Гаидә, ДАИШ, Талибан, ән-Нүсрә, Боко Һарам ҹинајәт төрәдиб. Бөјүк сәлтәнәтләр онлара муздурлуг едиб. Мурси кимиләрини дә чашдырдылар, тора салыб Ихванул-мүслимини дизә чөкүрдүләр.
Гарабағ дура-дура, Украјна вә Суријада вурушурлар!
Гоншу Азәрбајҹанда да һәмин лајиһәни ишләдиләр. Бир нечә јүз тәкфирчи ҝәнҹи Суријаја ҝөндәрдиләр. Азәрбајҹанда Әбу Јәһја адлы шәхсин башчылыг етдији груп вар. Бу груп үч ај әрзиндә 60 сүнни ҝәнҹи Суријаја апарыб. Сәләфи олмуш бу ҝәнҹләр Гарабағ дура-дура Суријаја ҝедир, дејирләр ки, дүшмәнимиз ермәни јох шиәдир!
Украјнада Әрдәбил әһалиси гәдәр азәри јашајыр. Бу азәриләр дејир ки, Украјна бизим икинҹи вәтәнимиздир бу торпаглары мүдафиә едәҹәјик. Онлар Украјнаны парчаламаг истәјәнләрлә вурушурлар. Суал олунур ки, бу ҝәнҹләр нә үчүн Гарабағ јох Украјна вә Суријада вурушур? Бизим бу суалымыз Азәрбајҹан һөкумәтинәдир. Азәрбајҹан ҝәнҹләринин Гарабағ ешгини зәифләдәнләр Азәрбајҹан торпагларынын ермәниләр тәрәфиндән ишғалына ҹавабдеһдир.
Пејк шәбәкәләри сүнни-шиә ихтилафы јарадыр
Дүшмән өз тәхрибатлары илә кифајәтләнмәјиб пејк шәбәкәләри јаратды. Бу телешәбәкәләр шиә адындан сүнни алимләрини, сүнни адындан шиә алимләрини тәһгир едирләр. Ајәтуллаһ Систанини, Имамларымызы һәдәфә алырлар. Бу шәбәкәләр бир иш ҝөрдү ки, мүхтәлиф өлкәләрдән ҝәнҹләр шиәләрлә вурушмаг үчүн Суријаја үз тутду. Инди өзүнүз дејин, дүшмән мүвәффәг олур, јохса јох? Бу шаһ әсәрдир, јохса јох?
Тәәссүфләр олсун ки, бизим устанда сүннә әһлиндән олан бир шәхс интиһар кәмәри бағлајыб Ирагда бир мәркәзә дахил олараг өзүнү партладыб. Өзү ҹәһәннәмә ҝедиб, нечә мүсәлман шәһадәтә чатыб. Мәнә хәбәр вердиләр ки, атасы күчәләрә дүшүб 31 јашлы оғлунун ағлыны әлиндән аланы ахтарыр. Әрдәбилдән көчүб Ҝиланда мәскунлашыблар. Тәһлүкәсизлик гүввәләри билсин ки, бу ҝәнҹи тәһрик едәнләр өлкәмиздә, мәнтәгәдәдир.
Пејк шәбәкәләринин бүдҹәсини ким верир?
Тәхрибатчы каналларын студија вә мәкрәзләри Британија вә Америкададыр. Билирсиниз ФәдәкТВ һарада јерләшир? Јасәр әл-Һәбиб Лондонун ән баһалы кварталында мәскунлашыб! Јасәр әл-Һәбибә бу пуллары ким верир? О бир килсә алыб, килсәнин бир тәрәфини мәсҹид едиб, диҝәр тәрәфиндә телевизија шәбәкәси ачыб.
Имамлары тәһгир едән фарсҹа Сәфа шәбәкәси Лондондадыр
Бу гүввәләр һәгиги Ислам гаршысында дајаныб Исраилин тәһлүкәсизлији үчүн чалышыр. Мәмнундурлар ки, Ислам дүнјасында гардаш гырғыны салыблар. Һәгиги Исламын мејарларыны, Имамын дүнјаја тәгдим етдији мејарлары тәблиғ етмәк әсас вәзифәмиздир. Мәрҹәијјәтин сәһнәдән кәнарлашдырылдығы бир дөвүрдә үммәтин иши чәтин олур.
Шәбанда оруҹ тутмагла Пејғәмбәрә көмәк
Шәбан оруҹуну әлдән чыхармајын! Бу ајын һәр ҝүнүнүн оруҹу үчүн саваб нәзәрдә тутулуб. Шәбанда бир ҝүн оруҹ тутмағын өз савабы, ики ҝүн оруҹ тутмағын өз савабы вар. Оруҹлар артыгҹа саваблар да артыр. Бу барәдә рәвајәтләрдә данышылыб. Һәзрәт Пејғәмбәр (с) бујурур ки, шәбанда оруҹ тутмагла Мәнә көмәк един! Мирзәҹавад аға Мәлики Тәбризи бујурур ки, бир ики ҝүн оруҹ тутмагла Пејғәмбәрә (с) көмәјин һәјата кечмәсинә инанмырам. Дејир ки, Пејғәмбәрә (с) көмәк етмәк истәјирсинизсә, бу ајда даһа чох оруҹ тутун!
Аллаһ-Таала бизә гаршыдан ҝәлән рамазан ајына һазырлыг үчүн паклыг вә истедад әта етсин. Иншааллаһ.
Nur-az.com