Шрифт өлчүсү:

06 Нојабр 2013

Шәһид Ајәтуллаһ Гази һиҹри-шәмси 1358-ҹи ил, абан ајынын 10-да гурбан бајрамы ҝүнү шам вә хүфтән намазларындан сонра Шәбан мәсҹидиндә шәһадәтә чатды. 10 абан, илк меһраб шәһиди Сејид Мәһәммәдәли Гази Тәбатәбаинин шәһадәт илдөнүмүдүр.

Ајәтуллаһ Гази Имам Хомејни, Ајәтуллаһ Сејид Мөһсин Һәким, Ајәтуллаһ Сејид Әбүлгасим Хоји, Ајәтуллаһ Һаҹы Шејх Әбдүлһүсејн Рәшти, Ајәтуллаһ Шејх Мәһәммәдһүсејн Кашифул-Ғитанын шаҝирдләриндән иди. Нәҹәфдә дини елмләрин тәһсилинә мәшғул олдуғу ҝүнләри Ајәтуллаһ Газинин өмрүндә ән хош ҝүнләрдән сајмаг олар. Баһар ҝүнләри бүтүн дүшүнҹәсини тәһсил үзәриндә топлајыб фигһ елмләринә саһиб олду, иҹтиһада чатды. Ајәтуллаһ Һәким, Ајәтуллаһ Кашифул-Ғита кими бөјүк алимләр она иҹтиһад иҹазәси верди.

Ајәтуллаһ Гази 42 јашында елм вә мәрифәтә јијәләнәрәк Нәҹәф һөвзәсини тәрк етди, вәзифәсинин иҹрасы үчүн доғма шәһәри Тәбризә үз тутду.

Бөјүк устад Ајәтуллаһ Кашифул-Ғита Ајәтуллаһ Газијә мәктубларынын бириндә јазыр: "Еј бөјүк Сејид, алим! Биз елә индидән ҝөрүрүк ки, Азәрбајҹан халгы, хүсусилә Тәбриз әһли сизин моизә-нәсиһәтләриниздән бөјүк бәһрә ҝөтүрәҹәк, сизин һаггын гәләбәси, батилин сәһнәдән чыхмасы јолунда зәһмәтләриниз сәмәрәсини верәҹәк. Һагга јардым јолунда сиздән үстүнү ким оласыдыр?!"

Шәмси 1342-ҹи илдә тарихин сәһифәләринә әбәди јазылмыш һадисәләр баш верди. Бу ил дүнја мәзлумларынын рәһбәри елә бир һәрәката тәкан верди ки, залым шаһ сарајынын сүтунлары силкәләнди.

Бөјүк Имам Пәһләви һөкумәтинин ојунҹаг мәмурларыны саја салмадан бир шаһин учушу илә шаһәншаһ зүлмүнү һәдәфә алды. О бу зәрбәси илә Америкаја сарсыдыҹы зәрбә ендирди. Имамын ардынҹа онун вәфалы көмәкчиләри ајаға галхдылар, ҹиһад вә мүбаризә бајрағы ҝөјә јүксәлди. Бу мүбаризәдә Ајәтуллаһ Гази Тәбатәбаинин хүсуси ролу вар иди. Халгда зүлмлә мүбаризә руһијјәсинин ојадылмасы һәм дә шәһид Газинин зәһмәти иди. Ајәтуллаһ Гази залым режимә гаршы аловлу чыхышларында гәһрәман Тәбриз халгыны мүбаризә сәһнәсинә ҝәтирди вә бу шүҹаәтли әмәли илә дүшмән ҹәбһәсинә вәлвәлә салды. Залым режим јахшы билирди ки, Азәрбајҹанда гијам бүтүн Ираны һәрәкәтә ҝәтирәҹәк. Шаһ режими үчүн бу фикир бир кавуса дөнмүшдү.

Мүсәлман үммәтин әзәмәтли һәрәкаты илә һәмин дөврүн Азәрбајҹан үзрә устандары Әли Деһган үзбәүз дајанмышды. Онун һәмкарлығы илә Тәбриздә САВАК (кәшфијат идарәси) рәиси Һәсән Меһрдад Ајәтуллаһ Газини һәбс едиб Теһранда хүсуси тәҹридханаја ҝөндәрди. Сонра алими Гызылгала һәбсханасына тәһвил вердиләр. Ајәтуллаһ Гази ики ај һәбсдә галды вә азад едиләндән сонра алимлә ҝөрүш гадаған едилди. Ону бир ан олсун белә нәзарәтсиз бурахмырдылар.

Ајәтуллаһ Гази залым шаһ режими илә мүбаризәсиндән долајы бәрәкәтли өмрүнүн нечә илини һәбс вә сүрҝүндә кечирди.

Алимин сүрҝүн олундуғу јерләрдән бири дә Кирман иди. Шәмси 1347-ҹи илин азәр ајында, фитр бајрамы ҝүнү Тәбриздә Ајәтуллаһ Газинин имамәти илә әзәмәтли намаз гылынды. Һеч вахт фүрсәти әлдән бурахмајан алим бөјүк издиһам гаршысында режим башчыларына гаршы чыхыш едәрәк, Пәһләви сүлаләсинин маскасыны јыртды. Шаһын гәсбкар сионист режимлә әлагәләрини ачыглады. Һәмин ҝүн Шәбан мәсҹидинә шам намазына ҝетди. Намаздан сонра халгын севҝисинә ҹаваб олараг мәсҹиддән издиһам арасына чыхды. Мәсҹиддән бир нечә аддым араланмамыш режимин муздурлары ону зорла машына миндириб апардылар. Сонрадан мәлум олду ки, алим Кирмана сүрҝүн едилиб.

Кирманда сүрҝүндә олдуғу заман һәр ҝүн бир САВАК мәмуру нәзарәт үчүн алимин олдуғу јерә ҝәлирди. Ајәтуллаһ Гази сүрҝүн ҝүнләрини кичик бир отагда, тәнһалыгда кечирирди. Бу отга һәјәтдән ики пиллә ашағыда јерләширди. САВАК мәмуру алдығы ҝөстәришә әсасән алимлә кобуд рәфтар едир, һәр дәфә ҝәләндә ајаггабы илә отаға дахил олурду. Ајәтуллаһ Гази бир нечә дәфә мәмура хәбәрдарлыг етмишди ки, әдәби ҝөзләсин, өз алчалдыҹы һәрәкәтләриндән әл чәксин.

Бир ҝүн САВАК мәмуру һәмишәки кими хәбәрдарлыгсыз отаға дахил олду. Бу дәфә гәзәбини ҹиловлаја билмәјән алим ағыр әл-Мунҹит китабыны мәмурун башына ендириб деди: "Ај әдәбсиз! Сәнә демәдимми һәрәкәтләринә диггәтли ол!" Ловға мәмур горху ичиндә отагдан чыхды. Ајәтуллаһ Гази өз шүҹаәтли һәрәкәти илә бир даһа сүбут етди ки, полад силаһ иман ҝүҹү гаршысында мәғлубијјәтә мәһкумдур.

Кирмандан сонра алими Зәнҹана сүрҝүн етдиләр. Сүрҝүн мүддәти баша чатды, шәһид Гази Тәбризә гајытды.

Ајәтуллаһ Гази ишыглы дүшүнҹәјә малик, дәрин тәфәккүрлү бир шәхсијјәт иди. Даим вәһдәтә чағырар, мүнасиб мәгамларда дүнја мүсәлманларынын вәһдәтинә јөнәли аддымлар атарды.

О дејир: "Хатырлајырам ки, Суријадан гајыдыб Ирага дахил оланда гүруб јахын иди. Шам намазыны гылмаг үчүн дајандым. Дәстәмаз алыб намаз гылмаг үчүн һәсир салдым. Сүннә әһлиндән олан бир груп ҝәнҹ ҝәлиб јахынлыгда дајанды. Баша дүшдүм ки неҹә намаз гылмағымыз ҝөрмәк истәјирләр. Мән дә намаз вахты сәҹдәдә алнымы һәсирә гојдум, архамдакылар да мәним кими етдиләр. Намаз баша чатандан сонра ҝәнҹләрдән бир нечәси јахынлашыб

Кәрбәла түрбәтинә сәҹдә барәдә сорушду. Мән бу барәдә данышдым вә онлар гане олдулар. Дедиләр ки, онлары дүзҝүн баша салмајыблар."

1358-ҹи илин мордад ајы ингилаб рәһбәринин һөкмү илә Ајәтуллаһ Гази Тәбриздә там ихтијарлы нүмајәндә, имам-ҹүмә тәјин олунду. Ингилабдан алты ај кечмәмишди ки, елм вә фигһ сәмасынын парлаг улдузу гүруб етди. Азғын фүрган групу устад Мүтәһһәрини шәһадәтә чатдырдылар. Бу хәбәри ешидән Ајәтуллаһ Гази чох гәмҝин олду. Дејирди ки каш мән дә Мүтәһһәри кими шәһадәтә чатајдым!

Ајәтуллаһ Гази бир өмүр мүбаризә, тәһсил, арашдырмадан сонра 1358-ҹи ил, абан ајынын 10-да Шәбан мәсҹидиндә шәһадәтә чатды. Фүрган нөвбәти ҹинајәти илә Имамын гәлбинә јара вурду.

Сәһәри ҝүн әзадар Азәрбајҹан халгы шәһид алимин ҹәназәсини Тәбриз базарында мәгбәрәдә торпаға тапшырды. Имам Хомејни Ајәтуллаһ Газинин шәһадәти барәдә јазырды: "Бисмиллаһир-Рәһманир-Рәһим. Иннал лиллаһ вә инна иләјһи раҹиун. Ҹәнаб сејид Мәһәммәдәли Гази Тәбатәбаинин шәһадәти мүнасибәти илә бөјүк тәәссүф ичиндә бүтүн мүсәлманлара, мүҹаһид алимләрә, гејртәли Азәрбајҹан халгына, хүсусилә шәһидин аиләсинә баш сағлығы верир, Аллаһдан һагг јол мүҹаһидләринә сәбр диләјирәм. Әзиз Иран халгы вә гејрәтли азәрбајҹанлылар билмәлидир ки бу һадисә Ислам вә мәмләкәт дүшмәнләринин гәти мәғлубијјәт вә аҹизлијини ҝөстәрир. Ислам вә Гуран амаллары јолунда даһа гәтијјәтли олмаг, үмиди итирмәмәк лазымдыр ки, зүлмә дүчар олмушларын һаггы гајтарылсын. Әзизләрим! Дүнја зорлуларыны ҝеријә отурдан, сојғунчулуг гапысыны онларын үзүнә бағлајан ингилабда белә иткиләр гачылмаздыр. Биз белә һадисәләрин јанындан гәтијјәт вә сојугганлылыгла өтүб кечмәлијик. Аллаһ јолунда ҹиһад јолуну әзмлә давам етдирмәлијик. Аллаһ јолунда шәһадәт милләтләр үчүн ифтихарлы һәјат, һидајәт нурудур. Мүсәлман халглар бизим мүҹаһидләрин азадлыг вә дин јолунда фәдакарлығындан нүмунә ҝөтүрмәлидир. Әл-әлә вермәклә империализм сәддини учурмаг, азад вә инсани һәјата чатмаг лазымдыр. Аллаһ-Тааладан Ислам вә мүсәлманлара әзәмәт, шәһидләрә, шәһид Тәбатәбаијә рәһмәт диләјирәм."