Шрифт өлчүсү:

25 Август 2017

31 иллик зиндан һәјатыны хатырлајан Бәһлул башына ҝәлмиш гәрибә әһвалатлардан бирини белә нәгл едир

Бәһлул ләгәби илә шөһрәт тапмыш Шејх Мәһәммәд Тәги әсримизин надир шәхсијјәтләриндән бири олмушдур. Узун өмүр сүрмүш Бәһлулун маҹәра илә долу мәшәггәтли, ејни заманда бәрәкәтли һәјатына нәзәр саланда инсан тәәҹҹүбүнү ҝизләдә билмир.
Бөјүк алим, әдиб, кәрамәт саһиби олмуш Бәһлул ејни заманда һагг уғрунда мүбаризә апаран бир мүҹаһид иди. Һәјатыны бүтүнлүклә Исламын тәрәггиси уғрунда мүбаризәјә һәср едән Бәһлул залым шаһ режиминә гаршы апардығы мүбаризәләрә ҝөрә тәгибләрә мәруз галмыш, өмрүнүн мүәјјән һиссәсини мүһаҹирәтдә кечирмишдир. Әфганыстанда дөвләт мәмурлары тәрәфиндән јахаланан Бәһлул отуз бир ил мүддәтинә Әфганыстанын мүхтәлиф зинданларында мәһбус һәјаты јашамыш, зиндандан чыхдыгдан сонра исә Әфганыстанын уҹгар кәндләриндән биринә сүрҝүн едилмишдир. Заһиданә һәјат сүрмүш Бәһлул 2005-ҹи илин јајында, 114 јашында вәфат етмишдир. (Аллаһ рәһмәт еләсин.)
31 иллик зиндан һәјатыны хатырлајан Бәһлул башына ҝәлмиш гәрибә әһвалатлардан бирини белә нәгл едир:
Əфганыстанда зинданда олдуғум илләрдә хәстә мәһбуслара, ушаглара бахмағы өз өһдәмә ҝөтүрмүшдүм. Бу ишдән әлавә шәһәрин иҹра һакимијјәтинин разылығы илә зинданда дәрс дә верирдим. (Бәһлул иҹтиһад дәрәҹәси кәсб етмиш алим иди.) Отуз гырх нәфәрә јахын мәһбус ҝүнүн мүхтәлиф саатларында јаныма јығышыб дәрс охујурдулар. Ҹәлалабад (Әфганыстанын бөјүк шәһәрләриндән биридир) шәһәринин јухары тәбәгәдән олан бәзи шәхсләри иҹра һакими вә ја зинданын рәиси илә танышлыглары олдуғу үчүн данышыб иҹазә алмышдылар ки, өз ушагларыны дәрс охумаг үчүн зиндана мәним јаныма ҝөндәрсинләр.
Зиндана ҝәлдијим илк ҝүнләрдән зинданын бәзи тәәссүбкеш мәмурлары шиә олдуғум үчүн мәни инҹидирдиләр. Онларын мәни ҝөрмәјә ҝөзләри јох иди. Бу сәбәбдән дә иҹра һакиминин мәнә олан еһтирамыны, бөјүкләрин өз ушагларыны мәним јаныма дәрс охумаға ҝөндәрмәләрини ҝөрәндә чох нараһат олурдулар. Бир јолла мәни арадан ҝөтүрмәк истәјирдиләр.
Мәһбуслардан бири зинданда балаҹа дүкан кими бир јер ҝөтүрүб зәрури әрзаг мәһсуллары сатмагла мәшғул олурду. Бу адам дөвләт јанында етибарлы зәманәт гојараг һәрдән әсҝәрләрлә бирликдә чөлә чыхыш иҹазәси алмышды. О , бир-ики әсҝәрин мүшајиәти илә чөлә, базара чыхыб мәһбуслара лазым олан әрзаг мәһсуллары вә хырда-пара шејләр алыб зинданда мәһбуслара сатырды. Бу иш Әфганыстан зинданларында ади бир һал сајылырды. Әлбәттә бу ишлә мәшғул олан мәһбуслар иҹарә һаггындан әлавә зинданын мәмурларына ајлыг һагг да өдәјирдиләр.
Мән һәр ҝүн зинданын дүканындан гатыг алырдым. (Бәһлул өмрүнүн дохсан илә јахын бир мүддәтини анҹаг гатыг чөрәклә кечинмишди.) Мәнимлә дүшмәнчилик едән забитләр дүканы ишләдән мәһбуса тәзјигләр ҝөстәриб мәҹбур едирләр ки, мәни бир васитә илә зәһәрләјиб өлдүрсүн. Бу ишә ҝөрә она чохлу пул мүкафаты да вәд етмишдиләр.
Бир ҝүн мән јенә адәти үзрә дүкана гатыг алмаға ҝетдим. Дүкан саһиби һәр ҝүн мәнә гатыг чәкиб вердији күпәдән гатығы ҝөтүрмәди вә деди: Һәр ҝүн сизә сатдығым бу гатыгларын үзү, гајмағы алыныр, бунлары јемәклә ҹанын гүввәт тапмаз. Бу ҝүн сизә хүсуси бир касада елә гатыг тутмушам ки, јесән дады дамағындан ҝетмәз. Гатыг дејил, әсил гајмагдыр. Буну сизин үчүн һазырламышам ки, јејиб мәнә дуа едәсиниз.
Буну дејиб кечди дүканын арха тәрәфиндән бир каса үзү гајмаглы гатыг ҝәтирди. Мән гатығы ҝөтүрүб өз һүҹрәмә гајытдым. Чох аҹдығым үчүн гатығы бүтөв бир фәтирлә бир отурума јејиб, касанын диибни дә бармагларымла тәмизләдим. Бир дәгигәдән сонра мәдәмдә санҹы, үрәк буланмасы һисс етдим.
Достларым вә шаҝирдләрим һалымы белә ҝөрүб дүканчынын үстүнә ҹумдулар ки, дүканыны дағыдыб өзүнү дә әзишдирсинләр. Мән мане олуб дедим: Тәләсмәјин, ола билсин дүканчы хәјанәт етмәсин. Бәлкә дә вәбаја тутулмушам. О вахтлар Әфганыстанда вәба хәстәлији јајылмышды. Дүканчы да хәјанәти һазырлајанда һијләси бу олмушду ки, әҝәр, бирдән өлсәм, десин вәбадан өлмүшдүр.
Мән ара вермәдән өјүјүб гусурдум. Хүласә, достларым дүканчыја тохунмадылар, ҝедиб мәним үчүн һәким чағырылмасыны тәләб етдиләр. Һәким ҝәлиб гајтардығым гатығы јохлајыб, гатығын зәһәрли олдуғуну тәсдиг етди. Зинданын рәиси мәнә деди ки, дүканчыны гануни ҹәзаландырмаг үчүн шикајәт әризәси илә рәсми олараг она мүраҹиәт едим. Амма мән дедим: Бизим имамларымыз бизә бу ҹүр ҝөстәриш вермәмишләр. Имам Һәсәни (ә) једди дәфә зәһәрләјиб өлдүрмәјә чалышмышлар, амма имам зәһәр верәнләрдән һеч бирини мүһакимәјә чәкмәди. Дедим: Тутаг ки, мән ондан шикајәт етдим, сиз она нејләјәҹәксиниз?
Аллаһа шүкүр ки, мәнә бир шеј олмајыб, өлмәмишәм. Әҝәр өлмүш олсајдым белә, инди артыг Ислам өлкәләриндә дә Гуранын һөкмләри јох, Авропа ганунлары иҹра едилир; бу гануна ҝөрә дә гатили өлдүрмүрләр. Бир дә мәним гисас тәләб едәҹәк варисим јохдур. Ҝөрәҹәјиниз иш бу олаҹаг ки, онун һәбс мүддәтини узадаҹагсыныз. Онун үстүндә инди он бир ил иш вар. Һәбсинә әлавә бир-нечә ил дә әлавә едилсә бу даһа чох онун аиләсинин зәрәринә гуртараҹаг. Мән бу ишә разы дејиләм. Хүласә, мәним ондан шикајәтим јохдур.
Зинданын мәмурлары дүканчыдан бөјүк мәбләғдә рүшвәт алдылар. Мәни гәтлә јетирәҹәји мүгабилиндә она пул бојун олмуш мәмур да демишди: Мәним шәртим бу олмушдур ки, сән о кафир ахунду өлдүрәсән. Инди ки, өлмәјиб, сәнә һеч гара гәпик дә верән дејиләм.
Çох кечмәди дүканчы вәрәм хәстәлијинә мүбтәла олду. Бүтүн варыны-јохуну хәстәлијин мүалиҹәсинә сәрф етсә дә сағалмады вә һәмин хәстәликдән дә өлдү.
О өләндән сонра арвады вә дөрд кичик гызы о гәдәр касыблајыб зәифләдиләр ки, имкан дүшәндә мән зиндандан онлара пул, чөрәк вә палтар ҝөндәрирдим. (Сејјид Аббас Мусәви Мүтләг, “Әҹубеји Әср”, сәһ. 113-116.)