Шрифт өлчүсү:

06 Нојабр 2015

Исламда һәр нөв авторитаризм вә диктатура – фәрди, јахуд иҹтимаи диктатура - јәни бир нәфәрин өз нәфс истәкләри әсасында халга һакимијјәти әлә алмасы гәбуледилмәздир.

Бу ҝүн университетдә азадлыг мәсәләси чох мүзакирә олунур. Бәзән дејирләр ки, азадлыг верилмир, алыныр. Мән дејирәм азадлыг һәм верилир, һәм алыныр, һәм дә өјрәнилир. “Азадлыг верилир” нә демәкдир? Бу о демәкдир ки, һөкумәт мәмурларынын тәбии азадлыг һаггыны, јәни гануни азадлыглары һеч кимдән алмаға ихтијарлары јохдур. Әлбәттә, бу, һөкумәтләр тәрәфиндән бир мәрһәмәт дејил. Онлар азадлығы тәмин етмәјә борҹлудурлар. Бу, онларын вәзифәсидир.
“Азадлыг алыныр” нә демәкдир? Јәни ҹәмијјәтдә һәр бир аҝаһ вә шүурлу инсан өз азадлыг һаггы вә һүдудлары илә таныш олмалы, онлары тәләб етмәли вә алмалыдыр. “Азадлыг өјрәнилир” нә демәкдир? Јәни азадлығын мәдәнијјәти вә гајда-ганунлары вар. Бунлары өјрәнмәк лазымдыр. Азадлыг мәдәнијјәти вә гајдалары олмадан бу бөјүк немәт һеч кәс үчүн, һеч бир ҹәмијјәт үчүн лазыми һәддә мөвҹуд олмајаҹаг. Әҝәр ҹәмијјәтдә азадлыг гајдалары олмаса вә инсанлар бундан истифадә гајдасыны өјрәнмәзсә, һеч шүбһәсиз, фәал, чалышган вә өнҹүл бир ҹәмијјәт үчүн зәрури олан азадлыг әлдән вериләҹәк. Ислам нөгтеји-нәзәриндән бу, бир ҹәмијјәт үчүн фаҹиәдир. Азадлығын әлдән чыхмасы фаҹиәдир.
Исламда һәр нөв авторитаризм вә диктатура – фәрди, јахуд иҹтимаи диктатура (иҹтимаи диктатура да фәрди диктатура кимидир, партија диктатурасы да беләдир, бәзән бундан да писдир), јәни бир нәфәрин өз нәфс истәкләри әсасында халга һакимијјәти әлә алмасы гәбуледилмәздир. Бу, һәр һансы бир јердә ҝөрүнсә фаҹиәдир. Әҝәр азадлыгла давранмаг гајдаларыны вә мәдәнијјәтини билмәсәк, белә олаҹаг. Бәзиләри дә мәһз белә олмасыны истәјир.