Шрифт өлчүсү:

01 Октјабр 2015

“Гәдир” һадисәси бизә даим һаггы, һәгигәти демәкдә исрарлы олмаға сәсләјир

Јашадығымыз дөврдә бир чохлары “Гәдир” һадисәсини дирчәлтмәклә онун амалларыны Ислам ҹәмијјәтиндә һәјата кечирмәк истәјирләр. Инди бу мөвзуну – “Гәдир” һадисәсинин амалларыны, инсанлара мүраҹиәтини дәгиг вә конкрет шәкилдә тәдгиг етмәјин вахтыдыр. “Гәдир” һадисәси бизә нә демәк истәјир? Онун гаршыја гојдуғу мәсәләләр, вердији месажлар јалныз Пејғәмбәр (с) дөврүнәми аиддир? Јохса Гијамәт ҝүнүнәдәк иҹрасы мүмкүн вә зәруридир? Инди исә “Гәдир” һадисәсинин вә онун кечирилән мәрасимләр јолу илә анылмасынын һансы мәгамлары еһтива етдијинә нәзәр салаг:
1. Һәр бир пејғәмбәрдән сонра онун хәттиндә олан, онун јолуну давам етдирән, мәгсәд вә мәрамларыны ачыглајан мәсум бир шәхсин мөвҹудлуғуна еһтијаҹ вар. Һәмин шәхсин һеч олмазса шәриәти бир күлл шәклиндә горумалы, динин кешијиндә дурмалыдыр. Пејғәмбәр (с) дә өзүндән сонра ҹанишин олараг белә бир шәхс тәјин етмишдир. Һал-һазырда исә бу шәхс һәзрәт Мәһдидир (әҹ.).
2. Пејғәмбәрләрин ҹанишинләри Аллаһ тәрәфиндән тәјин едилмәли, Пејғәмбәр тәрәфиндән исә үммәтә танытдырылмалыдыр. Неҹә ки, Пејғәмбәрин (с) ҹанишини, онун өз васитәсилә (Аллаһ тәрәфиндән) тәјин едилди. Чүнки “Имамәт” мәгамы илаһи бир мәгамдыр. Һәр бир имам бу мәгама Аллаһ тәрәфиндән тәјин едилмәлидир.
3. “Гәдир” һадисәсиндә нәзәрә чарпан мәгамлардан бири дә рәһбәрлик, рәһбәрин сәҹијјәви кејфијјәтләри мәсәләсидир. Ислам ҹәмијјәтиндә һәр бир фәрд Пејғәмбәрин (с) ҹанишинлији вәзифәсини өз үзәринә ҝөтүрә билмәз. Рәһбәр Әли (ә) кими Пејғәмбәр (с) хәттиндә олан, онун ҝөстәришләринә әмәл едән бир шәхс олмалыдыр. Әкс тәгдирдә халг она бејәт етмәмәлидир. Нәтиҹә етибары илә “Гәдир” мәсәләси Исламын сијаси мәсәләләри илә билаваситә әлагәлидир.
Јәмәндә, артыг ЫВ әсрин орталарындан башлајараг һәр ил “Гәдир-Хум” ҝүнү мүнасибәти илә шадлыг мәрасимләри кечирилир. Һәмин һадисәни хатырладан сәһнәҹикләр тамашаја гојулур. Вә инсанлар мәлум һадисәни хатырлајыр вә Ислам ҹәмијјәтиндә рәһбәрлијин әһәмијјәтини анлајырлар. Әлбәттә сон илләрдә һаким даирәләр бу кими мәрасимләрин мүсәлманлар үчүн мүсбәт нәтиҹә верәҹәјини сезмиш вә гаршысыны алмаға чалышмышлар. Белә ки, һәр ил белә мәрасимләрин кечирилмәсиндә исрарлы олан бир чох инсанлар ҹанларыны әлдән верирләр. Лакин буна бахмајараг, халг өз гәрарында исрарлыдыр вә бу, мәлум “Гәдир” олајынын Ислам ҹәмијјәтинә ҝөстәрдији мүсбәт тәсирләрдән доғур.
4. “Гәдир” олајынын даим бизә үнванланан бир мүраҹиәти дә Пејғәмбәрдән (с) сонра Ислам ҹәмијјәтинә рәһбәрлик едәҹәк шәхсләрин Әли (ә) вә мәсум имамлар олмасыдыр. Биз онларын һакимијјәти алтында олмалы вә онлара јахынлашмагла онлардан бәһрәләнмәлијик.
5. “Гәдир” һадисәси вә бу мүнасибәтлә тәшкил олунан мәрасимләр Шиәлик символудур. Әслиндә “Гәдир” һадисәси даим һаггы – Әлинин (ә) вә өвладларынын өз һагларындан мәһрум олмаларыны тәсдиг етмәк вә гәләбәјә наил олмаг демәкдир.
6. “Гәдир” һадисәси бизә даим һаггы, һәгигәти демәкдә исрарлы олмаға сәсләјир. Чүнки Пејғәмбәр (с), вәфатындан сонра онун сөзләринә әмәл олунмајаҹағыны билмәсинә бахмајараг, өз сөзүнү деди вә инсанларын бәһанә јолуну бағлады. О, һаггы сөјләмәк уғрунда һеч бир фүрсәти гачырмады, һәтта сон Һәҹҹ мәрасиминидә, “Гәдир-Хум”да белә һаггы демәкдән чәкинмәди.
7. “Гәдир” һадисәси Әһли-бејтин (ә) дини “Мәрҹә” олмасы месажыны верир. Пејғәмбәр (с) “Сәгәлејн” һәдисини мәһз һәмин әрәфәләрдә бујурмуш вә инсанлары мәсум Әһли-бејтә (ә) тапынмаға сәсләмишдир.
8. “Гәдир” олајына ҝөрә, бир чох мүһүм анларда даһа әһәмијјәтли мәсәләләрә ҝөрә мүһүм мәсәләләрин үстүндән кечмәк лазымдыр. Әли (ә) Аллаһ тәрәфиндән, Пејғәмбәрин (с) васитәси илә Ислам ҹәмијјәтинин рәһбәри тәјин олунмасына бахмајараг, өз һаггы уғрунда саваша ҝирмәји, ган төкмәји үмумиликдә динин хејринә тамамланмајаҹағыны ҝөрүб сусду вә јалныз чыхышларында өз һаггынын әлиндән алынмасына тохунмагла кифајәтләнди. Тәбии ки, Әли (ә) мәсәләни башга шәкилдә һәлл етмәјә чалышсајды Ислам үммәти үчүн үмумдини бир проблем јаранаҹагды. Бу, “Гәдир” һадисәсинин мүсәлманлара вердији ән бојүк дәрсдир.
9. Динин тәкмилләшмәси вә немәтин тамамланмасы һаггын инсанлара чатдырылмасы илә ҝерчәкләшир. Һансы ки, “Икмал” ајәсиндә бу мәсәләјә ачыгҹа тохунулмушдур.
10. Һаггы үзә чыхармаг үчүн һәр һансы бир мәхфи аддым атмаг лазым дејил. Неҹә ки, Пејғәмбәр (с) сон Һәҹҹ мәрасими заманы зијарәтә ҝәләнләр дағылышмадан өз сөзүнү ачыг шәкилдә елан етди.
11. Пејғәмбәрин (с) ҹанишинлији, Ислам үммәтинин рәһбәрлији мәсәләси даим өн планда олмушдур. Неҹә ки, Пејғәмбәр (с) Мәдинәдә тәһлүкәли хәстәлик јајылмасына бахмајараг, өз сәфәрини тәхирә салмады вә сәфәр заманы рәһбәрлик мәсәләсини мүсәлманларын диггәтинә чатдырды.
12. Дүзҝүн рәһбәрлик мөвзусу Исламын башлыҹа мәсәләләриндәндир. Елә буна ҝөрә дә Гуран бу һагда бујурур: